Heerlijke gerechten met biologische groenten, fruit en kruiden uit je eigen tuin. Het is helemaal hip, maar ook erg lekker en leuk om te doen.
Wil jij met weinig ervaring een moestuin beginnen. Hier geef ik je wat tips en trucs. Het beste kun je starten met makkelijke groenten. Lees goed de beschrijving van de verpakking voor het zaaien. Denk hierbij echter ook na met gezond boerenverstand. Is het bijvoorbeeld nog een aantal dagen koud, wacht dan met zaaien. Bereid de grond van je moestuin goed voor.
Hoe start ik met mijn moestuin?
Wil je een eigen moestuin beginnen, maar weet je niet hoe? Ik zal je hier wat handige tips geven om je op weg te helpen. Afhankelijk van de keuzes die je hebt, begin je met het zoeken van de ideale plek voor je moestuin.
De beste plek voor mijn moestuin
Kies voor een plek waar zoveel mogelijk zon komt. Houd ook rekening met de beschutting, de koude lucht komt uit het noorden en warmere lucht uit het zuiden. Scherm zo mogelijk de noordkant af en laat de zuidkant zoveel mogelijk open. Om meer zon op plekken te krijgen, kun je denken aan verhoogde plantvakken. Houd er ook rekening mee dat de planten het beste groeien in goed gedraineerde grond. Een humusrijke, licht zure leemgrond is de beste. In dit eerder geschreven artikel kun je lezen hoe je weet met welke grondsoort je te maken hebt.
Wanneer je nog niet de perfecte grondsoort hebt, kun je er door het toevoegen van organische mest, stalmest of compost, voor zorgen dat de grond beter wordt. Te zure grond kun je bekalken met het liefst een zachtwerkende kalksoort. Mocht je grond niet goed gedraineerd zijn, kun je met verhoogde plantenbedden werken.
De afmeting is minder belangrijk, je kunt de moestuin zo groot of klein maken, als jezelf wilt. Zelfs op een balkon, in plantenpotten of op een vierkante meter is een goede opbrengst aan lekkere groenten te kweken.
Wat moet ik zaaien?
Als je je plek bepaald hebt en de grond er klaar voor is, kun je gaan kiezen welke soorten je wilt zaaien. Je kunt kiezen voor een hele periode dezelfde groenten, of elkaars opvolgers. Als je een beginner bent is het aan te raden om te beginnen met de gemakkelijkere soorten. Dit zijn bijvoorbeeld bonen, pluksla, rucola, courgette, wortel, radijs, spinazie, snijbiet en kerstomaten. Je kunt beginnen met zaaien na de vorstperiode. Wil je daar niet op wachten, kun je kiezen om binnen in potjes of bakjes voor te zaaien. Ook kun je onder glas zaaien in een kweekkas. Groenten als paprika en tomaten moeten zelfs binnen voor gezaaid worden.
Wanneer zaaien?
Op de verpakking van de soort staat wanneer je kunt beginnen met zaaien. Let hierbij wel op de feitelijke weersomstandigheden. De ene keer heb je nog heel laat in het voorjaar te maken met nachtvorst en een ander jaar is het al vanaf het vroege voorjaar vorstvrij. Bij het zaaien hoef je de zaadjes niet diep te zaaien. Een stelregel is dat je de zaadjes zo diep zaait, als ze groot zijn. Bijvoorbeeld een zaadje van 1 centimeter, kun je op 1 centimeter diepte zaaien. Zaai je de zaadjes dieper, dan heb je kans dat de zaadjes gaan rotten. Vervolgens regelmatig water geven en af en toe wat lichte mest om ze van wat extra energie te voorzien. Indien je de zaadjes binnen zaait, moet je ze verspenen wanneer ze 2 paar blaadjes hebben. Verspenen wil zeggen dat je ze ieder een eigen plekje of eigen potje geeft, zodat ze optimaal kunnen groeien.
Wanneer de plantjes groeien, zullen sommigen een steuntje nodig hebben in de vorm van een paal, om ervoor te zorgen dat ze mooi omhoog groeien en de gewassen niet op de grond terecht komen.
Het is handig om vanaf het begin een overzicht te maken van welk gewas waar staat. Mocht je namelijk de smaak te pakken krijgen, dan is het raadzaam om verschillende groepen gewassen niet jaar na jaar op dezelfde plek te zetten. Hiermee voorkom je uitputting van de voedingsstoffen in de bodem en blijft je bodem geschikt. De groenten profiteren zelfs van de stoffen die de andere groenten achterlaten. Verplaats groenten uit de volgende groepen jaarlijks: kolen, wortelgewassen, aardappels en peulvruchten. Een plek voor kolen moet veel voedingsstoffen bevatten. Wortelen en aardappelen hebben het minste nodig. Als laatste zet je peulgewassen in het bed, die zorgen weer voor voldoende stikstof in het bed voor de kolensoorten.
Nog wat zaaitips
- Zaai in rechte lijnen, dan kun je onkruid makkelijk herkennen en verwijderen, wanneer het buiten de lijnen groeit
- Zorg dat je overal goed bij kunt, zodat je niet per ongeluk op de jonge plantjes hoeft te gaan staan. Maak de bedden dus niet te breed en zorg voor looppaden ertussen.
- Als je een kleine moestuin hebt, kun je extra ruimte benutten door de hoogte in te gaan, gebruik klimrekken zoals piramides van bamboe
- Zaai niet te ruim, maar net iets meer dan je wilt oogsten, waarschijnlijk zullen niet alle zaden kiemen
Welke groenten zijn makkelijk te telen?
Je hebt enorm veel soorten groenten die je in je moestuin kunt zaaien. Je kunt kiezen voor makkelijke groenten, dit is wel handig als je een beginnend tuinier bent. Ook kun je gaan voor een grote opbrengst, groenten die duur zijn in de winkel of groenten die niet te koop zijn. Een voorbeeld van een grote opbrengst is bijvoorbeeld snijsla. Deze kan wel 3 keer geoogst worden, en is al oogstbaar na vier tot vijf weken. Dure groenten zijn peultjes, suikererwten, asperges of veldsla. De prijs is dan bijvoorbeeld hoog door de zeldzaamheid, of hoge plukkosten. Bij groenten die niet te koop zijn in de winkel kun je denken aan borlotti bonen, gele peultjes of cavolo nero (bladkool).
Van de makkelijke groenten, zal ik een overzichtje per maand maken, zodat je voor elke maand iets te zaaien en te oogsten hebt.
Februari
In februari is er nog niets buiten te zaaien, binnen kun je alvast de paprika, aubergine, zomerkolen, kropsla of radijs zaaien. Oogsten kun je bijvoorbeeld boerenkool of winterspinazie.
Maart
In maart kun je binnen of in de kas bietjes, tomaten, radijsjes een aardappelen zaaien en planten. Oogsten: radijsjes, kropsla en prei
April
In april kun je naast de planten in februari en maart pompoenen, rode kool, rucola, suikermais en zomerwortelen zaaien. In deze maand kun je rabarber, spinazie en vroege tuinbonen oogsten.
Mei
In mei begint het druk te worden. Genoeg werkt te doen in de moestuin, augurk, aubergine, courgette, erwten, komkommer, paprika en mais kun je onder andere zaaien, afhankelijk van je ruimte. Er zijn nog vele soorten die je hieraan kunt toevoegen. Oogsten begint ook al te komen, van aardbeien tot bieslook, koriander, diverse soorten sla en tuinbonen.
Juni
In juni gaat we beginnen aan het zomerseizoen. Planten en zaaien kun je: knolvenkel, koolrabi, Oost-Indische kers, wintelbloemkool, zomerwortelen en zomerspinazie. Oogsten kun je de vroege fruitsoorten, zoals aalbes en aardbeien, qua groenten courgette, erwten en zomerspinazie.
Juli
In juli zaai je andijvie, broccoli, herfstspinazie, winterprei en wortelen. Oogsten kun je de augurk, basilicum, munt, oregano, snijbiet en zomerwortelen.
Augustus
Zelfs in augustus is nog genoeg te planten; kervel, slasoorten, spinazie, winterpostelein en winterui. De aardappelen, aubergines, augurken, mais, meloen, paprika’s, snijbieten, tomaten en wortelen kunnen geoogst worden
September
In september kun je nog aardbeien zaaien, radijsjes en tuinkers kunnen het hele jaar door. Appels, druiven, meloen, peren en vlierbessen kunnen geplukt worden naast diverse soorten groenten.
Oktober
In oktober kun je nog bloemkool, knoflook, radijsjes en winterspinazie zaaien. De te oogsten soorten zijn bieslook, pompoen, spinazie en diverse soorten sla
November
In november is toch echt de winter in aantocht, wanneer het niet vriest is dit een goede periode om fruitbomen en struiken aan te planten. Je kunt nog wel wat oogsten, namelijk aardperen, andijvie, paksoi, prei en rode biet.
December
In december zijn nog de echte wintergroenten te oogsten, zoals winterspinazie, winterwortelen, boerenkool en savooiekool.
Welk fruit is geschikt voor mijn moestuin?
Fruit kun je op vele manieren in je tuin gebruiken. Als vaste planten en als bomen passen ze in elk beplantingsplan. Je zou er een apart artikel aan kunnen wijden. Fruit is in diverse vormen te planten, kleine bomen, grote komen, leibomen. Druiven of kiwi’s kunnen fantastisch over een pergola in elke maat tuin. Fruit is niet alleen lekker en gezond, in het voorjaar bloeien de fruitbomen. Zij doen met hun bloesem niet onder voor siergewassen. Je kunt er dus dubbel van genieten. Fruit dat makkelijk in elke tuin kan zijn appels, peren, aardbeien, pruimen en kersen.
Welke andere planten voor in de moestuin?
Naast groenten en fruit, kun je denken aan het planten van bomen die noten produceren. Noten behoren ook tot vruchtgewassen. Denk hierbij aan de hazelnoot, walnoot of een tamme kastanje. Een hazelaar (Corylus Avellana) die hazelnoten produceert is een heester die enkele meters hoog wordt. In de winter is het een aangename erfafscheiding en geschikt als windhaag. Ook als vogelbosje geschikt. De Walnoot (Juglans Regia) is een flinke boom, waar je je leven plezier van kunt hebben. Hij wordt maximaal zo’n 15 meter hoog, afhankelijk van de soort. De tamme kastanje (Castanea Sativa) heeft zowel een fraaie bloeiwijze in het voorjaar, als vruchten in het najaar. De vruchten zitten in stekelige omhulsels.
