Kruiden zijn niet alleen lekker, ze zijn ook een aangename decoratieve aanvulling voor in je tuin. Het geeft heerlijke geuren af. En wanneer je ze tot bloei laat komen, heb je meteen eetbare bloemen. Je plant je kruiden het liefst dichtbij je keuken, zodat je even naar buiten kunt lopen om heerlijke verse kruiden te kunnen plukken voor in je gerechten. Kruiden zijn ook lekker om thee van te trekken.
Kruiden kun je onderverdelen in eetbare kruiden en geneeskrachtige kruiden en soms werken ze op beide manieren. Ik zal hier de eetbare kruiden aan je voorstellen en je antwoord geven op de vraag welke kruiden je makkelijk zelf kunt kweken. Lees hier meer over geneeskrachtige kruiden.
Een kruidentuin maken, hoe doe je dat?
Eerst bekijk je welke plek in je tuin het meest geschikt is voor de kruidentuin. De meeste kruiden staan graag in de zon en op een beschutte plek. Veel kruiden komen namelijk uit mediterraan gebied. Kruiden als dragon, tijm, bonenkruid, salie, lavendel en basilicum staan graag in de zon, minimaal 6 uur per dag. Kruiden die van iets minder zon houden en graag half in de schaduw staan zijn bieslook, (krul) peterselie, lavas en rozemarijn. En er zijn kruiden die het zelfs goed doen in de schaduw, namelijk citroenmelisse, kamille, kervel en munt.
Bekijk per kruid wat de beste grondsoort is, kies indien je voor een deel in de tuin gaat of een grote bak de kruiden uit die in dezelfde grondsoort gedijen. Wil je nog andere soorten, zet deze dan apart in een pot erbij of op een andere geschikte plek. Het is praktisch om de kruiden in vakken bij elkaar te zetten, dit is handig met oogsten. Maar ook omdat bijvoorbeeld dille en venkel naast elkaar, zich gaan kruisen. De kruising die hieruit ontstaat is minder sterk van smaak.
Munt en citroenmelisse zijn woekeraars, voor deze kruiden raad ik je aan om ze in een pot te zetten. Wil je ze in de grond, zet ze dan in een pot en graaf deze in.
Er is een onderscheid te maken in eenjarige kruiden en meerjarige. Eenjarige zaai je jaarlijks opnieuw, dus die zullen minder gebonden zijn aan hun plekje in de tuin. Sommige meerjarige wintergroene kruiden hebben bescherming tegen de vorst nodig.
Eenjarige kruiden
- Basilicum
- Eenjarig Bonenkruid
- Dille
- Oost-Indische kers
- Komkommerkruid
- Anijs
Vaste kruidenplanten
- Munt
- Rosemarijn
- Tijm
- Salie
- Oregano
- Citroenmelisse
- Bonenkruid
- Peterselie (tweejarig)
- Kervel (tweejarig)
- Bieslook
- Laurier
- Venkel
- Lavas
Makkelijke kruiden voor in de tuin
Er is een onderscheid te maken in eenjarige kruiden en meerjarige. Eenjarige zaai je jaarlijks opnieuw, dus die zullen iets minder gebonden zijn aan hun plekje in de tuin. Tweejarigen gaan twee seizoenen mee, ze geven zaad en sterven af.
Zelf zaaien
Soorten die makkelijk zelf te zaaien zijn:
Peterselie
Peterselie kun je binnen voor zaaien vanaf februari op je aanrecht of de vensterbank. Ze kiemen bij een temperatuur van 15 tot 20 graden. Als de zaailingen nog klein zijn, maar al wel 2 blaadjes hebben, kun je ze uitplanten. Geef ze ongeveer 15 centimeter de ruimte om te kunnen groeien.
Bieslook
Bieslook kun je binnen in potjes voor zaaien of meteen buiten uitzaaien vanaf half mei. De zaailingen kun je na 6 weken uitplanten in een grotere pot of in je kruidentuin. Laat ongeveer 25 centimeter tussen de plantjes de ruimte om te groeien.
Basilicum
Zaai Basilicum binnen of in een zaaikistje of potje, vanaf half mei kun je ze rechtstreeks buiten uitzaaien. Basilicum is een mediterraan kruid en staat graag op een warm, beschut plekje in je tuin.
Basilicum is in meerdere smaken te verkrijgen. Basilicum Bollosso, lijkt het meest op de reguliere basilicum, maar met een wat mildere smaak. Basilicum Pluto is een dwergvorm met een stevige aromatische smaak. Rode Basilicum, ofwel Basilicum Purple Ruffles en in het latijn ‘Ocimum basilicum purpureum’. De naam zegt het al, een roodbladige basilicum. Smaakt goed in rijstgerechten of basilicumazijn. Op het einde van het seizoen geeft de plant mooie paarse bloemen. Basilicum Genovesa gustosa lijkt het meeste op de basilicum die je in de supermarkt koopt. Thaise basilicum is een kruid wat veel in de Thaise, Vietnamese en andere Aziatische keukens wordt gebruikt. Het heeft groen blad, een paarse steel en roze-lila bloemen. De smaak is zoet met een vleugje Anijs.
Kruidenplantjes kopen
Sommige planten kun je beter kopen dan zaaien.
Rozemarijn
Rozemarijn is een wintergroen heestertje. In de winter kan hij wat vorstgevoelig zijn in combinatie met veel regenval. Hij staat graag op een zonnige beschutte plek en kan ongeveer 1 meter hoog worden. Om hem in toom te houden, kun je hem regelmatig snoeien door de toppen zo’n 5 tot 8 centimeter af te knippen. In de periode maart tm mei bloeit Rozemarijn met klein blauwwitte bloempjes.
Munt
Munt is woekert, daarom kun je makkelijk aan wat stekken komen, als je wat rond vraagt. Zorg wel dat de plant de ruimte krijgt als je er veel van wilt, of dat je deze plant in een pot om hem in toom te houden. Munt kan goed in de zon, maar ook in halfschaduw doet hij het prima.
Tijm
Een laag groeiende struikachtige plant, met lieflijke bloemen die je ook in je gerechten kunt verwerken. Tijm heeft wel echt een zonnige standplaats nodig en een goed doorlatende bodem. Probeer ook eens de citroentijm, een soort die een net een wat frissere smaak heeft en ruikt naar citroen .
Verticale kruidentuin
Kruiden zijn heel goed te planten en houden in een verticale tuin. In het artikel over de Verticale tuin vertel ik je meer over het hoe en wat van een verticale tuin. De soorten die hier zeker geschikt voor zijn, zijn Bieslook, Lavendel, Munt, Basilicum, Rozemarijn, Peterselie, Oregano en Lavendel.
Kleine Kruidentuin in potten
Naast dat je de kruiden in een verticale tuin kunt planten zijn kruiden heel geschikt om in potten te kweken. Je kunt dit heel makkelijk in 1, 2 of 3 potjes op je vensterbank doen. Iedereen heeft wel een plekje voor een (mini)kruidentuintje. Je kunt de kruiden ook combineren in 1 grote pot naast je keukendeur. Je kunt de potten langs je tuinpad of op je balkon zetten. Zorg ervoor dat ze voldoende zonlicht krijgen en beschut staan.
Kruiden in een bak
Er zijn speciale kweekbakken, waar je heel goed je kruiden in kunt kweken. Je kunt elke bak gebruiken, als je zorgt dat het water weg kan, kun je hier heel creatief mee omgaan. De vierkante meter die voor groentetuin gebruikt worden, zijn zeker geschikt om kruiden in te kweken. Voor een bak geldt eigenlijk hetzelfde als voor potten. Zorg dat het overtollige vocht weg kan en zet je bak op een zonnige beschutte plaats.
Kruidentuinpallet
Als idee voor een verticale tuin heb ik zelf ook eens een pallet gebruikt. Zet de pallet op zijn zijkant en haal wat planken aan de voorzijde weg. Bevestig deze tussen de boven- en onderkant als plank en je hebt je eigen creatieve rek om je kruiden in te zetten. Op het hout van de pallet kun je met krijt schrijven wat er op welke plek voor kruidje staat. Een creatieve manier om je eigen levende kruidenrek te fabriceren.
