Een kruid is een nuttige plant, hij dient ergens voor, je kunt onderscheid maken in kruiden die in de keuken gebruikt worden en kruiden die geneeskrachtige werking hebben. In de Latijnse benaming kun je dit vaak zien aan de toevoeging van de naam ‘officinale’ wat geneeskrachtig betekent.
Een keukenkruid komt over het algemeen uit een gematigd klimaat en bestaat voornamelijk uit bladeren en stengels van groene planten, die gebruikt worden om de geur en smaak van gerechten te verbeteren. Een geneeskrachtig kruid is een kruid wat gebruikt wordt om gezondheidsklachten en ziekten te behandelen met plantaardige middelen.
Zelf een kruidentuin beginnnen? Lees onze complete gids voor een kruidentuin.
Geneeskrachtige kruiden en planten
Van planten of delen van planten kan op veel verschillende manieren een kruidenmiddel worden gemaakt. Ik zal een opsomming maken van een aantal gebruikte bereidingsmethoden:
- Het zuivere, verse plantmateriaal kan worden gebruikt
- Sap, door de plant of delen van de plant te persen wordt er sap uit verkregen. Dit sap kan al dan niet worden vermengd met water
- Kruidenpoeder, dat wordt gemaakt door het malen van gedroogde delen van de plant
- Kruidenthee is op verschillende manieren te bereiden, door een aftreksel, opgieten, een afkooksel of een verlengd infuus
- Een Maceraat, wat in feite een koud aftreksel betekent. Dit wordt voornamelijk gebruikt bij stoffen die hun werking verliezen door ze te verwarmen.
- Siroop, een aftreksel van plantmateriaal wat enkele weken in suikersiroop trekt en vervolgens wordt afgezeefd
- Tinctuur, waarbij de kruiden worden toegevoegd aan een mengsel van water en ethanol
- Vloeibaar extract of droog extract, aftreksel van een mengsel van bijvoorbeeld water en alcohol, waarbij daarna gefilterd, gedestilleerd of gedroogd wordt
- Etherische olie, wordt vaak door stoomdestillatie gewonnen uit de plant(delen)
- Kruidenazijn, een kruid vermengd met azijn
- Zalf, waarbij een vette substantie wordt toegevoegd aan het kruid
Toepassing van geneeskrachtige planten
Als je specifiek op zoek bent naar een oplossing voor een serieus probleem, zou ik zeker de huisarts raadplegen. Heb je lichte klachten of ben je naar de huisarts geweest en wil je nog wat verlichting van je klachten, dan kun je bekijken of een kruid mogelijk iets voor je kan doen. Daarbij wil ik je aanraden om eerst goed informatie in te winnen over de manier waarop en de hoeveelheid je van een kruid kunt gebruiken. Ga ook zeker na of een kruid geschikt is voor inwendig of uitwendig gebruik. Ik zal een kleine opsomming geven van een aantal kruiden en de manier waarop ze kunnen werken, als je ze op de juiste manier gebruikt.
Rustgevende kruiden
Citroenmelisse
De sterk afgekoelde thee van citroenmelisse kun je gebruiken om uitwendig te gebruiken op koortsblaasjes, gordelroos, huidschimmels, wondjes en insectenbeten.
Salie
Salie werkt goed bij verschillende ontstekingen, zoals ontstekingen aan de darm, maag, lever, galblaas, urinewegen. De Thee werkt ook goed bij keelpijn en ontsteking van de slijmvliezen.
Hop
Hop is bekend om zijn gebruik in bier, zie Hop, hop, hop, maar kan dus ook voor meerder doelen gebruikt worden. Het heeft namelijk slaapverwekkende eigenschappen.
Passiebloem
De bloem kan slaapproblemen, angst- en stress gerelateerde problemen verhelpen door de kalmerende werking.
Lavendel
Lavendel heeft een ontsmettende werking. De oliën hebben een pijnstillende en kalmerende werking en zorgen voor een goede doorbloeding.
Marjolein
In theevorm geeft marjolein de maag rust, in vette gerechten maakt ze het beter te verteren en als je het in je badwater verwerkt, werkt het ontspannend.
Meidoorn
Een verlichtende en verkoelende werking brengt dit kruid een vrouw met opvliegers. Ze helpen bij een onrustig, zenuwachtig gevoel en bevorderen de nachtrust.
Valeriaan
Uit de wortels van Valeriaan wordt een middel gewonnen dat rustgevend werkt. Je kunt het gebruiken om te kalmeren in een stressvolle periode.
Kruiden tegen gewrichtspijn en spierpijn
Kamille
De witte bloempjes met hun gele hart zijn goed voor allerlei problemen, stress gerelateerd, zorgt voor ontspanning, goed nachtrust, bevordering van het afweersysteem, pijnverlichting en het verbetert de conditie van je tandvlees.
Gulden roede
Als thee kan guldenroede worden ingezet om de lever en de nieren te activeren. De thee wordt ook gedronken of gegorgeld bij keelpijn of keelontsteking.
Ratel populier
De jonge bladknoppen zijn geneeskrachtig, zo wordt uitwendige toepassing gebruikt bij oppervlakkige verwonding, uitwendige aambeien, winterhanden en voeten en als zonnebrand. Het werkt ontstekingsremmend en anti bacterieel.
Smeerwortel
Zalf van de smeerwortel wordt vooral gebruikt bij verstuikingen, kneuzingen, bloeduitstortingen en spierproblemen. Het helpt pijnstillend en helend bij schone wonden.
Vrouwenmantel
Vrouwenmantel is een middeltje voor vrouwen. Het kan helpen bij overvloedige menstruale bloedingen en vroegtijdige menstruatie.
Engelwortel
Met de thee, die van de wortels en bladeren getrokken wordt kun je menstruatiepijn verminderen, stijve spieren tegengaan en vermoeidheid.
Kruiden voor betere weerstand, bij verkoudheid, keelpijn
Rode zonnehoed
Echinacea is bekend als middel tegen verkoudheid en griep, het verminderd de duur en de ernst van de klachten.
Eucalyptus
Het blad of de olie van de eucalyptus is een verzachtend middel wanneer je verkouden bent. Het helpt je om vrijer te ademen door je neus.
Goudsbloem
De Latijnse naam voor goudsbloem is Calendula Officinalis. Deze heeft zowel inwendig als uitwendig nuttige werking. Inwendig door de verzachtende werking op de luchtwegen. Uitwendig heeft goudsbloemzalf de werking dat het zelfherstellende vermogen van de huid bevorderd.
Longkruid
De bladeren van deze plant hebben iets weg van menselijke longen. De witte vlekjes op het blad zouden dan gezien kunnen worden als de longblaasjes. Het kan dan ook gebruikt worden bij longontsteking, hoesten en om keelpijn tegen te gaan.
Wijnruit
Om verkoudheid tegen te gaan wordt wijnruit gebruikt. Je kunt het gebruiken als thee. Pas wel op met de hoeveelheid die je gebruikt. Als je teveel gebruikt, kun je gaan hallucineren.
Munt
Een bekende uit de keuken. Dit kruid smaakt heerlijk op verschillende toepassingen, maar is daarnaast ook gezegend als middeltje tegen mond of keelontsteking, voorhoofdsholteontsteking, luchtwegontsteking, tegen maagzuur en misselijkheid.
Kruiden voor kwalen met maag en darm
Paardenkastanje
De zaden van de paardenkastanje kunnen als geneeskrachtig gezien worden. Ze hebben de volgende eigenschappen: krampstillend, pijnstillend, sterke werking op bloedvaten en aders. Daarnaast helpt het bij klachten bij reuma, aan maag en darmen, borstontsteking en hoesten.
Koriander
Koriander wordt gebruikt bij gewrichtspijn en tegen maag en darmklachten. De zaden van koriander kunnen net als de blaadjes van munt een onfrisse adem tegengaan.
Planten tegen jeuk of voor de huid
Aloë vera
Deze waarschijnlijk welbekende plant bevat een slijmachtige substantie in het blad. Je kunt het gebruiken voor het verzachten en bevorderen van het herstellend vermogen van de huid. Ook beschermt het de huid tegen veroudering.
Arnica
Zalf van arnica werkt uitwendig verzachtend wanneer je bent gevallen. Daarnaast verlicht de gel bij spierpijn.
Kruiden die ontstekingsremmend werken
Brandnetel
Brandnetelsoep of thee heeft een vocht afdrijvende werking. Het bevat veel mineralen en draagt daarom bij aan een goed ijzergehalte in je bloed. Daarnaast is het bloedzuiverend en heeft een stimulerende werking op de spijsvertering.
Duizendblad
De schermbloem die veelvuldig in de tuin te zien is heeft een ontstekingsremmende werking. Daarnaast wordt het gebruikt om de stoelgang te verbeteren en verkoudheid tegen te gaan.
Kurkuma
De kracht van kurkuma zit hem in de antioxidanten en hebben een goede invloed op ontstekingen in gewrichten en spieren.
