Bij leibomen is de vorm van groot belang en dit betekent dat je deze bomen regelmatig en goed moet snoeien. Leibomen snoeien moet je eigenlijk het hele jaar doen, waarbij je de (dode) takken wegknipt om zo de vorm te behouden. In deze tekst gaan we dieper in over de technieken, tijdstippen en voordelen van leibomen snoeien.
Leibomen snoeien
Een leiboom bestaat uit een stam en de zogenaamde leggers. Dit zijn de hoofdtakken die vanaf een bepaalde hoogte horizontaal geleid worden vanaf de stam. De leggers worden vastgebonden aan stokken (leirekken) om ze in de juiste positie te houden. Wat je wilt, is dat de leggers horizontaal groeien. Daarom is het van belang dat je de verticale scheuten voortdurend verwijdert. Leibomen snoeien draait in de kern dus om het behouden van de horizontale vorm.
Wanneer leibomen snoeien?
Veel leibomen kunnen het beste in de late herfst of de vroege winter worden gesnoeid, wanneer ze in rust zijn en er geen blad aan de boom zit. Dit minimaliseert het risico op stress voor de boom. Daarbij kan het zeker geen kwaad om ook in de zomer (licht) te snoeien, om zo de vorm te behouden en de groei te bevorderen. Ten slotte dien je het hele jaar een zogenaamde onderhoud snoei uit te voeren, door kleine correcties aan te brengen en de gezondheid van de boom te controleren.
Er zijn ook soorten leibomen die je in de winter juist niet moet snoeien. Voorbeelden hiervan zijn de lei esdoorn en leifruitbomen met steenvruchten (perzik, pruim en kers). Ook groenblijvende leibomen kun je in de winter beter met rust laten. Deze snoei je in het vroege voorjaar, zodat de takken mooi uit kunnen lopen.
Stappenplan leibomen snoeien
Het snoeien van leibomen vereist enkele specifieke gereedschappen om ervoor te zorgen dat je de klus effectief en veilig kunt uitvoeren. Voor de dunnere takken gebruik je een snoeischaar, voor de dikkere een takkenschaar en voor de takken dikker dan vijf centimeter heb je een snoeizaag nodig. Daarnaast is het handig om een telescopische snoeischaar te hebben om de hogere takken te kunnen bereiken. Een ladder is ook zeker een handig hulpmiddel als je echt niet meer bij de takken kunt.
Denk aan veiligheid bij het snoeien van leibomen. Draag handschoenen om je handen te beschermen tegen splinters en scherpe uitsteeksels. Het dragen van een veiligheidsbril kan je ogen beschermen tegen rondvliegende takken en zaagsel. Ook het gebruik van gehoorbescherming kan nuttig zijn, vooral als je gebruik maakt van een elektrische zaag.
Stap 1
Begin met het verwijderen van dode, zieke of beschadigde takken. Snijd deze helemaal terug tot aan de hoofdtak.
Stap 2
Snoei alle verticale takken weg die aan de hoofdtakken zitten. Knip de verticale takken terug tot net boven een oog of zijtak.
Stap 3
Snoei nu de horizontale takken die buiten het leirek steken terug. Hiermee wordt de leiboom weer wat korter. In principe kun je deze takken zo kort maken als je zelf wilt.
Stap 4
Als er kleine takjes aan de stam groeien, knip je deze in zijn geheel weg.
Stap 5
Je bent klaar met snoeien. Je kunt nu het snoeisel opruimen.
Leibomen planten en verzorgen
Als je een leiboom net geplant hebt, hoeft die nog niet gesnoeid worden. Meestal hebben de jonge bomen nog niet veel blad en als je dat dan ook nog snoeit blijft er niet veel over. Geef jonge leibomen eerst kans om flink te groeien en ga ze pas snoeien als ze vol in het blad staan. Elk jaar snoeien is bij jonge leibomen zeker niet nodig. Als je het toch doet, knip dan niet meer dan vijf centimeter van de hoofdtak af.
Leibomen hebben voldoende water nodig om goed te gedijen. Vooral tijdens droge periodes is regelmatig en diep water geven belangrijk. Om de voedingsstoffen in de bodem aan te vullen, is het raadzaam om je leibomen jaarlijks te bemesten in het voorjaar. Kies een meststof die geschikt is voor bomen en struiken en volg de aanbevolen dosering op de verpakking.
Controleer de bindmaterialen die de takken aan de leirekken bevestigen regelmatig. Zorg ervoor dat ze niet te strak zijn om schade aan de schors te voorkomen. Indien nodig, vervang versleten of beschadigd bindmateriaal.
Specifieke tips voor specifieke leiboomsoorten
Leiboomfruitsoorten met steenvruchten (kersen, abrikozen, pruimen, perziken) vereisen een specifieke snoei. Deze snoei je namelijk niet in de winter, maar in de zomer. De beste tijd op deze leifruitbomen te snoeien, is net na de pluk hoogstens tot half september. Hiermee verklein je de kans op waterloten (kleine dunne twijgjes). Let op: snoei nooit met zware regen, om het risico op infectie te verkleinen en voor je eigen veiligheid.
Voor pruimen en kersen geldt dat je deze zo min mogelijk of helemaal niet snoeit. De vruchten groeien namelijk op meerjarig hout, dus als je dit wegsnoeit houd je maar weinig vruchten over. De abrikoos en de perzik kun je wel jaarlijks snoeien, omdat zij vruchten dragen op eenjarig hout.
De lei esdoorn (acer campestre) staat bekend als ‘bloeder’. Dit betekent dat als je boom snoeit, het sap blijft stromen en dit kan leiden tot ernstige verzwakking. Je kunt deze boom daarom het beste in de winter snoeien als de sapstroom minimaal is. Snoei eventueel eerst een paar kleine takjes om te kijken hoe erg de boom bloedt.
Veelgestelde vragen over leibomen snoeien
Wanneer snoei ik mijn leifruitboom?
Heb je een leifruitboom met steenvruchten (kersen, pruimen, perziken) dan snoei je deze in zomer. Andere leifruitbomen (appel, peer) snoei je in de late herfst tot het vroege voorjaar.
Wanneer snoei ik de leilinde?
De leilinde (Tilia platyphyllos) snoei je een keer per jaar. Dit doe je in de winter als de takken kaal zijn en de boom helemaal in rust is.
Wanneer snoei ik de leibeuk?
De leibeuk (fagus sylvatica) kan zowel in de vroege zomer als in de vroege winter gesnoeid worden. Snoeien in de late herfst of vroege winter minimaliseert de stress voor de boom, omdat deze in de rustfase zit. Als je leibeuk voor de langste dag snoeit (21 juni) heeft hij alle tijd om prachtig uit te groeien.
