Asplenium scolopendrium (tongvaren): wintergroene blikvanger voor de schaduwborder

De Asplenium scolopendrium, ook wel tongvaren genoemd, is een opvallende verschijning binnen de varens. In tegenstelling tot de meeste soorten heeft deze varen geen fijngeveerd blad, maar glanzende, onverdeelde bladeren die doen denken aan een groene tong. Het is een inheemse, wintergroene plant die zich uitstekend thuis voelt op koele, vochtige en beschaduwde plekken.

Kenmerken van de tongvaren

De tongvaren is een vaste plant met een uitgesproken uiterlijk. De bladeren zijn leerachtig, frisgroen en kunnen tot zo’n 40 cm lang worden. Ze groeien vanuit een centrale rozet en blijven ook in de winter overeind, wat zorgt voor structuur en kleur in de schaduwborder.

Belangrijkste kenmerken:

• Hoogte: 25–40 cm

• Wintergroen

• Niet-geveerd, tongvormig blad

• Glanzende, leerachtige textuur

• Inheems in Nederland en andere delen van Europa

De tongvaren is een uitstekende keuze voor wie zijn tuin op een natuurlijke manier wil vergroenen.

Standplaats en bodemvoorkeur

De Asplenium scolopendrium houdt van een beschutte plek met veel schaduw of halfschaduw. De bodem moet humusrijk, kalkhoudend en vooral goed vochthoudend zijn – net zoals de omstandigheden in een loofbos.

Ideale omstandigheden:

• Schaduw tot halfschaduw

• Vochtige, kalkrijke grond

• Lichte beschutting tegen de wind

• Niet te zure bodems (bijvoorbeeld geen puur dennenhumus)

Een beschutte plek onder bladverliezende struiken of bomen is ideaal. In de winter biedt afgevallen blad bovendien natuurlijke bescherming.

Verzorging van Asplenium scolopendrium

Deze tongvaren vraagt weinig onderhoud. Verwijder in het voorjaar eventueel beschadigde bladeren zodat de nieuwe scheuten ruimte krijgen. Bemest lichtjes met bladcompost of kalkrijke compost.

Verzorgingstips:

• Oude bladeren in het vroege voorjaar verwijderen

• Bodem jaarlijks verrijken met bladcompost

• Bij droge periodes extra water geven

De plant is winterhard en overleeft goed in het Nederlandse klimaat, mits de standplaats niet te droog is.

Combinaties in de schaduwtuin

Dankzij zijn robuuste bladstructuur is de tongvaren ideaal om te combineren met fijnbladige planten. Denk bijvoorbeeld aan varens zoals Dryopteris, maar ook aan bosanemonen, helleborus of longkruid (Pulmonaria).

Waarom kiezen voor tongvaren?

✔ Inheems en wintergroen
✔ Bijzonder bladvormig uiterlijk
✔ Geschikt voor natuurlijke tuinen en bostuinen
✔ Onderhoudsarm
✔ Goed winterhard

Conclusie

De Asplenium scolopendrium is een unieke verschijning onder de varens. Met zijn glanzende, tongvormige bladeren brengt hij het hele jaar door structuur en kleur in schaduwrijke tuinplekken. Deze inheemse plant is niet alleen mooi, maar ook sterk en betrouwbaar – een perfecte keuze voor een onderhoudsarme en natuurlijke tuin.