De cyclaam, in het Nederlands ook wel alpenviooltje genoemd, is een verfijnde bloeier die sierlijk opduikt wanneer andere planten juist beginnen te rusten. Hoewel veel mensen de cyclaam kennen als kamerplant, zijn er ook prachtige tuincyclamen die zich thuis voelen in borders, onder bomen of in de rotstuin. Deze bloeiende knolletjes zijn verrassend sterk, bloeien op het moment dat je het niet verwacht én brengen kleur in schaduwrijke hoeken van de tuin.
Wat is een cyclaam eigenlijk?
De cyclaam is een knolvormige plant uit de sleutelbloemfamilie (Primulaceae). De meeste soorten groeien van nature in Zuid-Europa en Klein-Azië. De plant kenmerkt zich door sierlijke, omgebogen bloemblaadjes in roze, wit of paars en decoratief gemarmerd blad. De bloeitijd is afhankelijk van de soort: sommige bloeien in de herfst, andere juist in het voorjaar.
De term alpenviooltje wordt vooral gebruikt voor de wilde vormen, zoals Cyclamen hederifolium en Cyclamen coum, die geschikt zijn voor in de tuin. Deze soorten zijn prima winterhard en verwilderen zelfs op de juiste plek.
Cyclaam planten: waar en wanneer?
Het planten van een cyclaamknol doe je bij voorkeur in het najaar (voor de herfstbloeiende soorten) of in het voorjaar (voor de vroegbloeiende types). Kies een plek in lichte schaduw tot halfschaduw, bijvoorbeeld onder loofbomen of tussen vaste planten. De bodem moet goed doorlatend zijn, humusrijk en bij voorkeur licht kalkhoudend.
Plant de knollen ondiep, net onder het oppervlak. Zorg ervoor dat de bovenkant van de knol nét onder de aarde zit, met de groeiknop naar boven. Na het planten geef je water om de knol goed te laten wortelen.
Verzorging en onderhoud van de cyclaam
Eenmaal geplant heeft het alpenviooltje weinig verzorging nodig. Geef water tijdens droge periodes, maar vermijd dat de grond te nat wordt – vooral in de winter. Te natte grond kan leiden tot knolrot.
Na de bloei verdwijnt het blad langzaam, en gaat de plant in rust. Laat het loof met rust: het voedt de knol voor het volgende seizoen. Zodra de rustperiode voorbij is, komt de cyclaam vanzelf weer op.
Voor extra voeding kun je in het voorjaar wat compost of bladmulch rond de plant strooien. Bemesten is meestal niet nodig, tenzij de grond erg arm is.
Soorten cyclamen voor de tuin
Niet alle cyclamen zijn geschikt voor buiten. Kies dus voor soorten die winterhard zijn en goed kunnen verwilderen:
-
Cyclamen hederifolium – de bekendste tuinvariant. Bloeit in de nazomer en herfst met lichtroze of witte bloemen. Het blad lijkt op klimop, vandaar de naam.
-
Cyclamen coum – bloeit in de late winter tot het vroege voorjaar, vaak al in februari. Klein, maar dapper: ideaal om kleur te brengen in een kale winterborder.
-
Cyclamen purpurascens – bloeit in de zomer, met geurende, purperroze bloemen. Houdt van kalkrijke, humusrijke grond.
Deze soorten zijn winterhard en verspreiden zich langzaam via zaad of knollen, waardoor je na enkele jaren steeds meer bloei zult zien.
Cyclaam in pot of rotstuin
De alpenviooltje doet het ook goed in potten, zolang de pot een goede afwatering heeft en de plant in de winter beschermd wordt tegen strenge vorst. In rotstuinen komt de cyclaam bijzonder goed tot zijn recht, vooral als je hem combineert met kleine bolletjes zoals sneeuwklokjes en krokussen.
Samenvattend
De cyclaam, oftewel alpenviooltje, is een charmante tuinplant die onverwacht kleur brengt in de donkere maanden van het jaar. Met hun verfijnde bloemen, decoratieve blad en verrassende bloeitijd zijn deze knolgewassen een waardevolle aanvulling op elke tuin. Kies voor winterharde soorten, geef ze een plek in lichte schaduw en geniet jarenlang van deze natuurlijke juweeltjes.
Wil je meer weten over bollen en knollen die je tuin kleur geven buiten het standaard bloeiseizoen om? Bekijk dan ook onze andere blogs op Unieke Tuinen.
