Naast dat het er chic uitziet, is het ook nog leuk en leerzaam om een zonnewijzer in je tuin te hebben. Voor dit artikel duiken we in de wereld van zonnewijzers. Hoe werkt het? Waar koop je ze? Kun je er ook één zelf maken?
De zonnewijzer
Een zonnewijzer is een instrument waarmee je met behulp van de zon de tijd kunt bepalen. Volgens het basisprincipe van de zonnewijzer heb je een schijf met daarop een soort pin. De schaduw die deze pin op de schijf werpt geeft aan hoe laat het is. Bij meer geavanceerde varianten kan hij ook de datum, of globaal hoe ver het seizoen gevorderd is, aangeven.
De geschiedenis van de zonnewijzer dateert helemaal terug naar 1500 voor Christus. De zonnewijzer is de voorloper van de klok en is uitgevonden door de oude Egyptenaren en Mesopotamiërs. Misschien ken je de term Obelisk wel? Dat was eigenlijk een enorme zonnewijzer. De Egyptenaren deelden de dag in, in twaalf gelijke delen (uren) en zagen aan de schaduw die de Obelisk wierp welk tijdstip van de dag het was.
Na de Egyptenaren namen de oude Grieken de ontwerpen van de zonnewijzer over en ontwierpen een zonnewijzer die overal ter wereld te gebruiken was. De zon in Nederland werpt immers andere schaduwen dan de zon in Egypte.
De Romeinen zagen ook het nut van zonnewijzers in en namen de Griekse ontwerpen over en verdeelden de dag daarmee in uren. In 10 voor Christus bouwden de Romeinen een enorme zonnewijzer, De Solarium Augusti. Deze zonnewijzer is gemaakt naar het klassieke Obelisk model.
Tuindecoratie zonnewijzer
De zonnewijzer als tuindecoratie maakt steeds meer zijn opmars. Heb je nog een zonnig plekje over in je tuin? Overweeg dan eens om daar een zonnewijzer te plaatsen. Je kunt hem op de grond zetten of op een chique sokkel plaatsen. Het is een echte eyecatcher in je tuin.
Zonnewijzer kopen
Er zijn online prachtige zonnewijzers te koop. KS is een bekend merk, ze maken zonnewijzers op ambachtelijke wijze en met degelijke materialen, zoals messing, koper en brons. Een echt kwaliteitsproduct. Je kunt ze met en zonder sokkel kopen. Op de website van Nostalux zijn alle wijzers en sokkels onderling uitwisselbaar, je kunt dus je eigen combinatie maken. KS geeft maar liefst 10 jaar garantie op de zonnewijzer.
De prijzen variëren van 50 tot 550 euro. Het prijsverschil zit hem met name in het formaat en in het gebruikte materiaal.
Bekijk compleet aanbod zonnewijzers
Zonnewijzer maken
Een zonnewijzer zelf maken kun je zo moeilijk maken als je het zelf wilt. De basis is zeer eenvoudig.
Eenvoudige zonnewijzer maken, stappenplan
Voor de meest eenvoudige zonnewijzer heb je een stok nodig en een handvol steentjes. Neem een stok van ongeveer 60 centimeter lang en zoek een zonnige plek uit.
Stap 1
Steek de stok in het gras of de grond. Let op, als je op het noordelijke halfrond woont, dan laat je de stok iets schuin naar het noorden overhellen, woon je op het zuidelijke halfrond, dan mag hij een beetje naar het zuiden hellen. In Nederland mag hij dus iets naar het noorden overhellen.
Stap 2
En nu is het een kwestie van elk uur een steentje plaatsen. Begin om 7 uur ’s morgens, dan heb je de zonnewijzer in één dag af. Plaats je eerste steentje om 7 uur in de ochtend op de schaduw die je stok op de grond werpt.
Stap 3
Ga elk uur terug naar je stok en plaats er een steentje bij. Eventueel kun je met verf of krijt de tijdstippen op de steentjes schrijven, zo weet je de volgende dag nog welke steen bij welk tijdstip hoort.
Stap 4
Ga door met dit proces tot er geen zonlicht meer is. Als de zon onder is, is hij af.
Je zonnewijzer is klaar, je kunt nu elke dag dat de zon schijnt zien hoe laat het is, en dat allemaal op jouw eigen zelf gemaakte zonnewijzer. Leuk toch?! Ook een erg leuk project om met kinderen te doen.
Wil je een meer geavanceerde zonnewijzer zelf maken? Op de website van WilbertH staat een zonnewijzer generator. Hier kun je je je eigen wijzerplaat genereren die je dan bijvoorbeeld kan overtrekken of namaken op hout of een ander materiaal naar keuze. Succes!
Zonnewijzer installeren
Begin met het kiezen van de perfecte plek voor je zonnewijzer. Dit is de meest zonnige plek in je tuin. Heb je een wijzer op een sokkel. Plaats dan eerst de sokkel op een stevige, vlakke ondergrond en plaats er daarna de zonnewijzer op. Bij het plaatsen van de zonnewijzer op de sokkel heb je vaak een montage set nodig. Dit zijn pluggen en schroeven die ervoor zorgen dat je zonnewijzer niet bij een beetje wind van zijn sokkel wordt geblazen.
Hoe plaats je een zonnewijzer?
De staande zonnewijzer wordt ook wel de equatoriale zonnewijzer genoemd. Bij deze variant moet de punt naar het noorden gericht zijn, net zoals bij een kompas. Geen kompas bij de hand? Je kan ook een kompas app op je telefoon downloaden (en hem daarna weer verwijderen). Heb je hem precies naar het noorden gericht, dan valt de schaduw exact op het midden van de urenverdeling.
De verticale zonnewijzer is iets lastiger te plaatsen. Deze zonnewijzer, die je aan de muur hangt, moet altijd precies naar het zuiden gericht worden om hem goed te laten werken.
Zonnewijzer op sokkel
Nog even kort de voordelen van een zonnewijzer op een sokkel. De sokkel zorgt ervoor dat de zonnewijzer hoger staat, dus potentieel meer zonlicht kan vangen. Daarnaast hoef je niet te bukken om de tijd af te lezen en staat het gewoon ontzettend chic in je tuin. Je koopt geen dure zonnewijzer om hem te verstoppen achter een struik.
Zeus Z16 & sokkel S107
Saturnus Z3 & sokkel Caesar
