In het artikel ‘Hoe leg ik een moestuin aan’ kun je lezen waar je op moet letten bij het aanleggen van een moestuin. In een serie van 4 artikelen, waarvan dit de eerste is, zal ik per kwartaal dieper ingaan op welke groenten en fruit je kunt telen. Onder andere de AH moestuintjes brengen veel mensen en kinderen inspiratie om te beginnen met moes tuinieren. Ik heb even zitten googelen en lees hier en daar dat de actie eind februari/ begin maart waarschijnlijk zal beginnen. De vermoedelijke moestuinpotjes zullen zijn: cherrytomaat, radijs, wortel, komkommer en zonnebloem. Superleuke en makkelijke zaden om mee te beginnen.
Eerste kwartaal van het jaar: Wat kun je in de winter doen om je moestuin voor te bereiden?
Je kunt op elk moment van het jaar een moestuin beginnen. Als je in maart begint, dan heb je het hele seizoen nog voor je en zijn er veel soorten die je kunt planten. Vanaf mei en juni gaat alles razend snel groeien en zie je veel resultaat. Zelfs aan het einde van de zomer kun je nog van alles zaaien om in de winter of het vroege voorjaar te oogsten.
Je kunt beginnen in potjes op de vensterbank vanaf januari. Hiervoor kun je zelf potjes maken van krantenpapier of een setje kopen met benodigdheden.
Ook kun je vanaf maart al beginnen met buiten zaaien.
Hoe begin ik een moestuin?
Kies een aantal makkelijke groenten om mee te beginnen, of begin met kant en klare setjes. Je kunt kruiden kopen in 3 soorten, met 3 potjes en tuinaarde in een pakket. Ook bijvoorbeeld aardbeien en paprika’s heb je in pakketten. Bij de pakketten zit een beschrijving die niet moeilijk is. Je doet de schijf met fijn geperste potgrond in je potje en voegt water toe. De potgrond zal dan snel groeien tot ongeveer 1 a 1,5 centimeter onder de rand. Dan stop je de zaadjes of het papier waar de zaden inzitten ongeveer 1 centimeter onder de aarde.
Als je geen kant en klaar pakket wilt, kun je zelf de potjes kopen, kiezen, uit je schuur halen of maken. Van krantenpapier vouw je heel makkelijke een potje om bijvoorbeeld een wc rolletje heen. Zorg ervoor dat het potje in een plastic bak staat, vul het met aarde en stop de zaden die je wilt planten ongeveer een centimeter onder de aarde. Dan is het regelmatig water geven, zodat de grond vochtig blijft. Zet ze het liefst op een warme zonnige plek achter het raam. Het voordeel van kartonnen potjes of potjes van krantenpapier is dat je ze met potje en al in een grotere pot kunt planten of buiten in je tuin.
Uien kun je vanaf februari buiten uitzaaien. Vanaf maart kun je andijvie, aardbeien, doperwten, prei, radijs, rucola, sjalot, snijbiet, spinazie, tuinbonen, peterselie, kervel en wortel buiten zaaien.
Je kunt buiten in de tuin een plek vrij maken voor je moestuin, maar ook kun je je groenten en fruit tussen de bestaande planten in je tuin zetten. Er zijn speciale vierkante meters, waarin je je groenten in 9 vakken kunt zetten, zodat je een overzichtelijke moestuin hebt. Je kunt ook buiten je groenten in potten en bakken zetten. Deze moeten wel wat groter zijn dan de bakken waar je in voor zaait, zodat de plant zich goed kan ontwikkelen. Het belangrijkste is de keuze van de juiste plek, de kwaliteit van de grond, de bemesting en het inzaaien. Als deze basis goed is, dan ben je al op de helft.
- De juiste plek, is een plek waar schaduw is, maar vooral zon. Zorg ervoor dat er niet teveel wind is.
- Goede grond is grond die ontdaan is van andere plantenresten, spit de aarde goed om voor een luchtige structuur. En hoog de bovenste 10 centimeter op met speciale moestuingrond.
- Bemesting, in de moestuingrond zit van zichzelf al genoeg voeding. Veel groenten houden echter wel van voedingsstoffen, dus na een tijdje kun je ze verwennen met wat extra organische bemesting. Dit geldt vooral voor bladgroenten.
- Inzaaien, volg het advies op de verpakking. Let hierbij wel op de weersvoorspelling. Wordt het nog een paar dagen vorst, wacht dan en plant niet in bevroren grond. Zaai niet te diep, als stelregel kun je aanhouden dat je het zaadje zo diep zaait als het groot is. Een zaadje van 1 centimeter zaai je dus 1 centimeter onder de grond.
Een tip: voor als je het leuk vind en ermee doorgaat, wat ik natuurlijk wel verwacht want het is superleuk, lekker en gezond om groenten uit je eigen tuin te eten: het is handig om aantekeningen te maken, welke groenten je waar hebt gezet. Om uitputting van je grond, ziektes en plagen te voorkomen is het verstandig de groenten elk jaar op een ander plekje te zetten. Schuif ze in een vierkante meter bak bijvoorbeeld met de klok mee.
Moestuintjes van AH en andere moestuingroenten voor in potjes
Super makkelijk en er is altijd wel iemand in de buurt die ervan af wil, of er teveel heeft; de AH moestuintjes. Dit zijn moestuintjes waar je op een hele laagdrempelige manier kan beginnen aan het uitproberen van het kweken van groenten. Je krijgt ze bij de supermarkt, wanneer je voor een bepaald bedrag aan boodschappen doet. Vorig jaar waren het cherrytomaat, komkommer, radijs, wortel en zonnebloem. Dit zijn simpele makkelijke moestuingroenten om mee te beginnen.
Welke moestuingroenten planten in de winter
Er zijn vele opties om te kiezen in groenten, fruit en kruiden. Ik heb ervoor gekozen om deze moestuingroenten in het vroege voorjaar te beschrijven. Andijvie, Aardbeien, Doperwten, Radijs, Spinazie, Ui en Peterselie. Dit zijn allen planten waar je mee kunt starten op je vensterbank vanaf januari, maar die ook in maart al buiten uitgezaaid of geplant kunnen worden.
Je kunt hier terecht voor diverse zaden: groentenzaden.
Andijvie.
Cichorium Endivia is de wetenschappelijke naam voor andijvie. Er zijn 2 soorten andijvie, namelijk heelbladige andijvie en krulandijvie of frisee. Je kunt andijvie zaaien van mei tot augustus rechtstreeks in de volle grond. Als je de andijvie hebt voorgezaaid binnen of in de kas, kun je de plantjes uitplanten zodra ze ongeveer 5 centimeter groot zijn. Andijvie groeit op verschillende grondsoorten. Andijvie heeft wel graag regelmatig en veel water, zodra het te droog wordt stopt hij met groeien. Gladde andijvie kun je oogsten tot aan oktober en krulandijvie tot aan november.
Aardbeien
De wetenschappelijke naam voor de aardbei is Fragaria. Er zijn meer dan 20 soorten aardbeien en meer dan honderden rassen. In Nederland komt zowel de cultuur als de bosaardbei voor. Aardbeien kun je zowel in de volle grond als in een pot of bak kweken. Je kunt aardbeien planten tussen maart en augustus. In februari kun je al zaadjes in huis planten in een kweekbak. Let bij het planten op de volgende tips:
- Zorg dat de zaadjes nauwelijks bedekt worden door aarde, omdat de zaadjes ligt nodig hebben om te ontkiemen.
- Je kunt de kweekbak na het zaaien het beste op de verwarming zetten in het licht, waar het tussen de 18 en de 20 graden is.
- Houd de grond licht vochtig
- Zodra de plantjes 2 tot 3 blaadjes hebben, zet je elk plantje apart in een potje.
- In de periode tot 15 mei kun je de planten afhankelijk van het weer buiten zetten, vaak is het ‘s nachts nog te koud. Het is aan te raden om de planten dan binnen te halen
Als je de aardbeien meteen in de volle grond wilt zaaien zorg dan dat ze niet in de volle zon staan, werk wat compost door de bodem voor extra voedingsstoffen. Aardbeienplanten houden niet van natte, maar van vochtige grond, zorg daarom voor een goede afwatering.
Je kunt aardbeien ook heel goed in potten en bakken planten. Er is zelfs speciale aardbeikweekbakken. Ook is er speciale aardbeikweekpotgrond.
Om veel aardbeien te krijgen aan je planten, en je planten goed te kunnen laten groeien heb ik de volgende tips voor het onderhoud van je aardbeiplant:
- Dun de bloemen en vruchten uit tot 3 per stengel om mooie grote vruchten te krijgen
- Knip de uitlopers telkens weg, zodat de plant zijn energie steekt in de vruchten en de groei
- Maak je bak/ grond aan het einde van het seizoen schoon en bescherm je planten tegen de vorst
- Haal in het voorjaar het stro weer weg en knip de dode bladeren weg
- Strooi voldoende voedingsstoffen voor extra energie in het groei en bloei seizoen
Doperwten
De erwt, Pisum Sativum, kun je al zaaien vanaf half februari tot aan half april. Je kunt ze dan in juni of juli oogsten. Je kunt ze meteen buiten zaaien, maar de doperwt houdt niet van regen, dat zou een reden kunnen zijn om ze binnen te zaaien. Als je binnen zaait, kun je de zaaibak op een lichte plaats zetten bij zo’n 10 tot 15 graden. Zaai 1 a 2 zaden per potje van ca 5 x 5 centimeter, ongeveer 1,5 centimeter onder de grond. Houd de grond vochtig, maar niet nat, dat vergroot de kans op verrotting. Als je ze uitzet in de volle grond staan doperwten graag in de zon, maar ze verdragen ook half schaduw. Doperwten zijn slingerende klimplanten, dus zorg dat ze zich om een stok heen kunnen winden. Na de bloei in juni, kun je de doperwten oogsten. Nog een tip: Bescherm de planten tegen vogels, die zijn namelijk dol op jonge zaailingen, tot ongeveer 35 centimeter, maar ook op de jonge peulen.
Radijs
De Rhadanus sativus kan van december tot half maart worden gezaaid onder het glas en daarna in de volle grond. Bij vroeg zaaien groeit de plant minder snel en zal het langer duren tot je kunt oogsten. Als je bijvoorbeeld in de zomer zaait, heb je binnen 3 a 4 weken radijsjes, afhankelijk van het weer. Zaai de zaden in een vochtige grond met veel compost, dit houdt het vocht goed vast en zorgt voor voldoende voedingsstoffen. Een radijs houdt er niet van om verplaatst te worden. Wanneer je binnen zaait, doe dit dan in een karton of krantenpapier, zodat je de zaailing met pot en al in een grotere bak of in de grond kunt planten. Radijsjes kiemen in 4 tot 10 dagen, liefst bij een temperatuur van 21 graden. In de tuin staan ze het liefst op een zo zonnig mogelijke plek.
Naast de bekende rode radijs, bestaan er ook gele, roze, paarse en witte radijssoorten. En nog een leuk weetje: naast de radijs is ook het blad van de radijs erg gezond en lekker voor bijvoorbeeld op je boterham met kaas of in de salade.
Spinazie
De wetenschappelijke naam is Spinacia Oleracea. Spinazie is een snelgroeiende eenjarige bladgroente. Voor de vroege teelt, kun je zelfs vanaf december en januari onder glas zaaien. Je oogst dan tot begin april. De zomerteelt zaai je in maart uit in de volle grond en kan worden geoogst vanaf mei. Zo kun je het hele jaar door genieten van spinazie, er kan ook een herfst en winterteelt worden geoogst. Spinazie kiemt binnen 2 tot 3 weken en houdt niet van warmte. Daarom is het niet aan te raden om spinazie binnen in potjes te zaaien, maar beter in de volle grond. Zaai de zaadjes buiten in een rij met een tussenafstand van 5 centimeter. Spinazie staat het liefst iet te nat, niet te droog, koel op een halfschaduwrijke plek. Je kunt ze oogsten wanneer het blad donkergroen en ongeveer 6 centimeter groot is. Dit zal na zo’n 4 tot 6 weken zijn.
Ui
Allium Cepa, oftwel ui, is een plant uit de lookfamilie. De ui is een groente die bestaan in allerlei vormen en kleuren. Je kunt uien op 2 manieren kweken, door jonge uien in de grond te plaatsen of door zaaien. Je kunt uien het beste in de volle grond planten in maart. In augustus zal het loof gaan verwilderen en op de grond vallen. Wanneer het loof aan de top bruin wordt, kun je de ui oogsten. Uien groeien op allerlei grondsoorten, maar houden niet van natte grond.
Wil je de ui zaaien, dan moet je het eerste jaar de ui oogsten, drogen, bewaren en het volgende jaar weer planten om uiteindelijk in het tweede jaar echt te kunnen oogsten.
Peterselie
De wetenschappelijke naam waaronder peterselie bekend staat is Petroselinum Crispum. Peterselie is een tweejarige winterharde kruidachtige plant. De plant groeit graag op een rijke vochtige en goed gespitte luchtige grond. De kiemtijd is relatief lang. De plant wordt uiteindelijk 20 tot 60 cm hoog. Er bestaan 3 soorten peterselie: Krulpeterselie, blad of platte peterselie of wortelpeterselie. Je kunt peterselie buiten uitzaaien. De kiemtijd bedraag dan ruim 3 tot 4 weken. Bij kamertemperatuur gaat dit iets sneller, namelijk ca 2 weken. Plant de peterselie wel buiten uit, wanneer de zaailingen ongeveer 5 centimeter groot zijn. Hiermee voorkom je dat de plant lang, dun en zwak wordt. Peterselie houdt van koele grond, vocht en een plekje in de lichte schaduw.
