In dit artikel leg ik je niet alleen uit hoe je Lavendel snoeit, maar vooral ook waarom deze plant niet mag ontbreken in je tuin.

Lavendel doet het het best, als je 2 keer per jaar snoeit, in het voorjaar na de vorst en in het najaar. In het voorjaar zodra de plant begint te groeien, knip je de plant ongeveer 15 centimeter, maar zeker boven een nieuwe scheut of uitloper. Lavendel houdt van een zonnige standplaats en wordt graag, een paar keer per jaar, verwend met een beetje extra kalk. Je kunt lavendel voor vele doeleinden gebruiken, om thee van te zetten, als geurverfrisser, voor een heerlijk lavendelbad of om lavendelolie te maken.

Waarom wil je lavendel in de tuin?

Lavendel is een populaire plant en niet zonder reden. Het is een prachtige plant, heerlijk geurend en aantrekkelijk voor bijen en vlinders. Je kunt ze houden in een border, in vakbeplanting, in potten en zelfs als haag voor een lage afscheiding. Lavendel is een makkelijke plant, die elk jaar opnieuw bloeit. De bloeitijd is van juni tot en met augustus. Dit is de ‘normale’ Lavendel, de Lavendula ‘angustifolia’.

Daarnaast is lavendel in de tuin perfect voor bijvoorbeeld het afschrikken van slakken. Slakken hebben namelijk een hekel aan dit heerlijk geurende plantje.

Lavendel is een heester, de afmeting varieert tussen de 40 en 110 centimeter.

Oorsprong van lavendel

Lavendel of Lavendula is van oorsprong geen inheemse plant, en komt niet in de Nederlandse natuur voor. De lavendel vindt haar oorsprong rond het Middellandse Zeegebied. Het wetenschappelijke woord ‘lavare’ is afkomstig van het woord lavare wat wassen betekent.

Welke soorten lavendel zijn er?

In Nederland kun je zo’n 100 soorten lavendel tegenkomen. Er zijn soorten die winterhard zijn, maar ook die de Nederlandse winters met vorst niet zullen overleven. Lavendel kun je vinden in alle kleuren paars, blauw, wit en wit-roze.

Lavendel soorten

De meest bekende soort is de Lavendula Angustifolia. Dit is een veel voorkomende winterharde lavendel. Je hebt van de Lavendula Angustifolia diverse variëteiten.

• Lavendula Angustifolia ‘Hidcote’ heeft een compacte groeiwijze en wordt zo’n 50 tot 60 cm hoog. Deze draagt donker violetpaarse bloemen en heeft een zilvergrijs blad. Deze bloeit van juni tot en met augustus.
• De Lavendula Angustifolia ‘Hidcote White’ is dezelfde versie, maar dan met witbloeiende bloemen. Wordt ook zo’n 50 tot 60 cm hoog en bloeit van juni tot laat in augustus.
• Een zeer geschikte soort om te drogen is de Lavendula Angustifolia ‘Elizabeth’. De soort is bijzonder sterk geurend en rijk aan etherische oliën. De bloeitijd is van juni tot in november. Een erg langbloeiende soort, met een dikke volle aar. De hoogte is 75 cm.

• Lavendula angustifolia ‘Nana Alba’ is een van de kleinste witbloeiende soorten. Hij wordt ongeveer 30 cm hoog, ook de oude planten worden nauwelijks hoger. Het is een goed winterharde plant, die niet van vocht houdt. Geschikt voor op een open zonnige plek. De bloeitijd is kort; juni tot juli.
• Lavendula dentata ‘Evermore Blue’ is een niet winterharde soort. Wel een heel rijk bloeiende lavendel, namelijk van mei tot november. Zoals de naam al doet vermoeden is de bloeikleur paars blauw. Wanneer je de plant in een pot zet, verplaats deze dan in de winter naar een ruimte waar het niet te warm is, maar de temperatuur wel boven het vriespunt blijft.
• Lavendula Multifida is een bijzonder bloeiende plant. In plaats van 1 aar met kleine bloempjes heeft een steel meerdere aren naast elkaar. De dieppaars bloeiende plant is er een om 1 jaar van te genieten. Deze soort ruikt sterk naar bonenkruid en is ook al vervanger hiervan te gebruiken.
• Lavendula Stoechas mag in dit lijstje niet ontbreken. De Nederlandse naam voor deze lavendel is Kuiflavendel. Verschillende varieteiten zijn de Lavendula Stoechas hybride ‘Blue star, Lavendula Stoechas hybride ‘Fathead’, Lavendula Stoechas hybride ‘Madrid Blue’ en Lavendula Stoechas hybride ‘Otto Quast’. Deze soorten zijn allemaal matig winterhard. De hoogte varieert van 50 tot 70 cm. Overeenkomstig is het opvallende kuifje wat bovenop de bloemaar groeit.
• Lavendula x intermedia Old English Group is de grootste soort die ik op het internet heb kunnen vinden. Deze snelgroeiende lavendel is zeer zeldzaam. De hoogte is 110 cm. Hij heeft hetzelfde groengrijze blad als de anderen, en is paarsbloeiend.

Lavendel verzorgen

Lavendel houdt van een zonnige standplaats. De grond dient goed doorlatend te zijn. Lavendel houdt niet van natte voeten. Qua voeding is een licht voedzame bodem het meest geschikt. Over het algemeen wordt de Lavendel tussen de 40 en 80 cm. De lavendelsoorten die winterhard zijn, zijn ook wintergroen. De plant verliest zijn blad dus niet in de winter.

Kalk voor lavendel

De beste tijd om de plant te planten is april-mei, als de vorst geweken is. Lavendel heeft 1 keer in de 2 jaar wat kalk nodig om goed te blijven. Dit kun je het best in het najaar toedienen. Wanneer de lavendel in een pot staat is het verstandig om in het voorjaar langzaam werkende meststof toe te voegen aan de potgrond. Dit is voldoende voor 1 seizoen.

Lavendel snoeien

Om je lavendel mooi te houden, moet je hem echt snoeien. Als je deze plant niet snoeit dan ‘verhout’ de onderkant gemakkelijk. Wanneer de onderkant eenmaal verhout is, dan komen er geen nieuwe scheuten meer aan deze takken.

Een belangrijke regel van Lavendel snoeien is dus om niet tot op het kale hout te snoeien, de plant loopt daarna niet meer uit namelijk. Zorg er dus voor dat je altijd wat nieuwe scheuten aan de tak die je snoeit laat zitten.

Lavendel snoeien voorjaar

In het voorjaar na de strengste vorst en voor de bloei snoei je ongeveer 1/3 van de takken weg, maar dus wel boven de nieuwe takjes. Ook de jonge pas aangeplante plantjes kunnen gesnoeid worden. Dit bevorderd de groei en zorgt voor een mooie compacte groeiwijze.

Lavendel snoeien najaar

In het najaar, na de bloei, snoei je de plant wat in het gareel. Je knipt dan alleen de uitgebloeide bloemen weg en snoeit de plant weer een beetje in model. Je snoeit dan een stuk minder rigoureus dan in het voorjaar.

Winterharde lavendel

De winterharde planten kun je gewoon in de grond laten staan. Voor de niet winterharde soorten, is het verstandig om de potten in een ruimte te plaatsen die niet verwarmd is, maar waar het wel boven het vriespunt blijft. Vanaf het moment dat de vorst geweken is, vaak in mei, kun je de potten weer terug buiten zetten.

Waar kun je het voor gebruiken?

Lavendel is geliefd vanwege de geur. Ook in de keuken kun je lavendel op verschillende manieren gebruiken.

Gebruik en toepassing

De bloemen van de lavendel worden gebruikt in snoepjes, jam, azijn, room en in Provençaalse stoofpotten. Het kruid is ook verwerkt in traditionele Provençaalse kruidenmengsels.

Lavendel thee

Van lavendelbloemen kun je thee zetten. Hiervoor gebruik je een theelepel bloemen, afhankelijk van je smaak, en laat je dit enkele minuten trekken. Lavendel staat bekend om zijn rustgevende werking. Het kan ook gebruikt worden tegen angst, hoofdpijn, winderigheid, misselijkheid en slechte adem. Het bloemenwater zorgt voor een snelle vernieuwing van huidcellen en zou ontsmettend werken bij acne.

Geurverfrisser

Als je de bloemen droogt, kun je ze als potpourri gebruiken. De geur van de gedroogde bloemen blijft lang sterk. Je kunt ze in een afgesloten zakje gebruiken als geurverfrisser.

In bad

Een lavendelbad is ook een van de toepassingen, strooi 100 gram bloemen in een liter kokend water en voeg dit toe aan je badwater. Het ruikt niet alleen heerlijk, maar is ook kalmerend en ontspannen. Tevens helpt het bij een lage bloeddruk.

Lavendelolie

Een etherische lavendelolie heeft een medicinale werking. Er zijn diverse kwalen, waarbij lavendelolie voornamelijk kalmerend werkt. Bijvoorbeeld:

• Het ontspant zenuwen en spieren bij stressvolle situaties en zou een gunstige invloed hebben op de bloeddruk
• De olie kan gebruikt worden bij slapeloosheid, dit omdat het zenuwstelsel tot rust komt. Je kan lavendelthee drinken voor het slapen gaan, een lavendeloliebad nemen, of wat druppels van de etherische olie op je kussen sprenkelen.
• Bij een verkoudheid heeft lavendel een antibacteriële werking. Lavendelthee werkt slijmoplossend, waardoor hoesten en een verstopte neus verminderd zullen worden.
• Dezelfde antibacteriële werking is van toepassing bij kleine wondjes. De wond zal sneller genezen en raakt niet geïnfecteerd.

Naast de verwerking van de bloem, is de plant ook erg decoratief. De plant is goed te drogen, Je kunt de gedroogde takken verwerken in een boeket, een krans of decoratief bloemstuk. Ook kun je de gedroogde bloemstelen op een doek plakken en inlijsten als schilderij. Decoratieve mogelijkheden op de gedekte tafel, zoals bijvoorbeeld een takje in de champagne tijdens een zomerlunch is ook een creatieve manier van de toepassing van lavendel.

Hopelijk heb je van dit artikel een inzicht gekregen in waarom lavendel eigenlijk niet kan ontbreken in je tuin.