Nationaal Park

In dit digitale tijdperk voelen mensen steeds meer de drang om er af en toe even helemaal tussen uit te gaan. Hoe kan dat beter dan even lekker de natuur in. Maak een wandeling uit een wandelgids , een fietstocht of ga lekker picknicken, omdat we frisse buitenlucht nodig hebben. Het is fijn en je voelt je beter na een heerlijk verblijf in een mooi Nationaal Park. Ook met je camera op zoek naar rust en fantastische plaatjes is een goed idee om te onthaasten. Dit kan natuurlijk in elk jaargetijde. Overal in Nederland vind je prachtige natuur in de verschillende Nationaal Parken. Daarom neem ik je mee in een overzicht van alle Nationaal Parken in Nederland. Bij je in de buurt zul je de prachtige natuur kunnen vinden.

Alle parken bevatten de mooie unieke Nederlandse Natuur. Een mooi en bijzonder Nationaal Park in het Noord Nederland is Nationaal Park Schiermonnikoog en Nationaal Park de Duinen van Texel. Dit zijn typische Waddeneilanden, die je in de rest van Nederland niet ziet. In het Midden van Nederland zijn Nationaal Park de Hoge Veluwe en Nationaal Park Veluwezoom erg bekende en geweldig mooie natuurparken. In het Zuiden vind je in Limburg de alleen in dit gebied voorkomende terraslandschappen in Nationaal Park De Goote Peel en Nationaal Park de Meinweg.

Nationaal Parken

In Nederland zijn er verschillende initiatieven voor het behoud van de Nederlandse natuur. Bijvoorbeeld landelijk via Natura 2000 en provinciaal via Natuurnetwerk Nederland. Het Nederlandse ministerie heeft een aantal gebieden aangemerkt als nationaal park. Het Natuurnetwerk probeert een structuur te creëren waardoor de verschillende gebieden een verbinding krijgen met elkaar. Hierdoor worden de gebieden groter en hebben zeldzame dieren en planten meer kansen om uitsterving te voorkomen. Al deze maatregelen richten zich op de bescherming en ontwikkeling van de Nederlandse natuur, flora en fauna, en het landschap.

Nederland heeft momenteel 21 nationaal parken. De oudste zijn Veluwezoom en de Hoge Veluwe. Deze hebben de status van nationaal park in 1930 en 1935 gekregen. De meest recent toegevoegde aan de lijst van nationale parken zijn Nieuw Land en De Oude Venen in 2018 en 2006. De grootste parken met ruim 10.000 ha zijn De Oosterschelde en Nieuw Land. De Meinweg en de Groote Peel zijn de kleinste nationaal parken in Nederland.

In de parken zijn alle van nature voorkomende landschappen in Nederland te zien, duinen, bossen, heide, laagveen, getijdenwater, beekdalen en vennen. Per landschap varieert de beplanting en de bewoners. Bijzondere vogelsoorten, vlinders, reptielen en amfibieën, herten, dassen, bevers, otters en zeehonden zijn er te vinden. Ik zal je meenemen in de bijzonderheden per nationaal park. De volgorde van beschrijving is van Noord Nederland naar Zuid Nederland.

Bezoekerscentra

Veel Nationale Parken hebben een bezoekerscentrum. Parken organiseren vanuit hier regelmatig activiteiten. Dit is vaak ook een startpunt voor rondleidingen, wandel- of fietstochten. Op de websites van de bezoekerscentra van de parken vind je meer informatie over bereikbaarheid, toegankelijkheid, routes en parkregels.

Nationaal Park Schiermonnikoog

Schiermonnikoog is een van de Waddeneilanden. Het eiland is gevormd door de sterke zeestromen en stuivende zand. De natuur is rijk en gevarieerd. Je vindt er allerlei landschappen, van wad en duinen, tot bos en de Westerplas. Je kunt er vele honderden plantensoorten ontdekken, waaronder 9 soorten orchideeën. Er zijn op het strand van Schiermonnikoog meer dan 100 verschillende soorten schelpen aangespoeld. Het gehele jaar door komen er op het eiland ruim 300 vogelsoorten voor. Op de zandplaten die dichtbij het strand liggen, liggen regelmatig zeehonden te zonnebaden. Een aanrader die genoemd wordt door natuurmonumenten is een excursie met de boswachter in het broedseizoen om de broedvogels van dichtbij te kunnen bekijken.

Nationaal Park Lauwersmeer

Dit meer is een nieuw landschap op de vroegere zeebodem, waar vroeger zoet en zout water in elkaar overstroomde. Het is een wildernis aan grassen en bijzondere planten op de grens van Groningen en Friesland in Noord Nederland. Er zijn verschillende landschapstypen in dit 60 vierkante kilometer grote park. Je vindt er zee, bos, meertjes, rietvelden en ruige graslanden. Er broeden ruim 100 verschillende soorten vogels en in de winter verblijven er elk jaar tienduizenden wilde ganzen. Bijzondere vogelsoorten die je er kunt spotten zijn steltkluten, lepelaars, grauwe franjepoten of de zeearend. Er bloeien orchideeën, er leven vossen, Schotse hooglanders en koninkpaarden.

Bijzonderheden aan Lauwersmeer

Het meest bijzondere aan dit gebied is dat de duisternis behouden blijft. Je bent hier ook ‘s nachts welkom om de duisternis te beleven.

Nationaal Park De Duinen van Texel

De Waddenzee staat sinds 2014 op de lijst van UNESCO werelderfgoederen. Een onderdeel hiervan zijn Schiermonnikoog en De Duinen van Texel. Het Nationaal Park De Duinen van Texel bestaat uit een gebied van zo’n 5000 hectare. Dit is het hele duingebied van Texel. Het bestaat uit een variatie aan landschappen, duinen, natte duinvalleien, een gevarieerd dennen- en loofbos, kwelders en heidevelden. Er is een rijk leven van flora en fauna te vinden in het park met veel zeldzame plantensoorten en beschermde vogelsoorten. Grote vogels, maar ook kleine als boompiepers, tjiftjafs, nachtegalen, zomertortels, bladkoninkjes en goudhaantjes komen voor.

Nationaal Park De Alde Faenen (De Oude Venen)

In de driehoek tussen Leeuwarden, Heerenveen en Drachten lig het 2300 hectare grote laagveenmoeras, Nationaal Park De Alde Faenen, of te wel De Oude Venen. In dit gebied zie je de volgende landschapstypen meren, petgaten, rietlanden, ruigten, struwelen en moerasbossen. Petgaten zijn gaten in de grond die zijn ontstaan door het uitbaggeren van Veen. Deze gaten hebben zich gevormd tot plassen. Dit gebied is een soort gebied dat je buiten Nederland niet veel kunt vinden, daarom is het een gebied van internationale betekenis. In dit moerasgebied kun je meer dan 100 soorten broedvogels vinden en ruim 450 soorten wilde planten. Bijzondere vogels die je er kunt tegenkomen zijn onder andere de visarend, de zeearend en de ijsvogel. Naast de veenmosrietlanden, blauwgraslanden en dotterbloemgraslanden komen er verschillende soorten zeggen en orchideeën voor.

Nationaal Park beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa

De Drentsche Aa is een beek in Nederland die stroomt door de provincies Groningen en Drenthe. Voornamelijk in Drenthe kun je nog de oorspronkelijke loop van deze beek zien. De beek krijgt overigens in elk dorp een andere naam. Het landschap dat zich rondom de slingerende beek vormde is die van heideveld, zandverstuiving, elzensingels, esdorpen-met-brink en hooilanden. In het voorjaar kleuren de hooilanden geel en rood door de boterbloemen en zuring die er bloeit. Het totale gebied omvat zo’n 34.000 hectare. Het gebied is bijzonder rijk aan vogels, je kunt hier onder meer de karekiet, rietzanger en rietgors vinden. Zeldzame bomen en struiken die je er kunt vinden zijn de Wilde Appel, Zoete Kers, Egelantier, Wegedoorn en Koraalmeidoorn.

Nationaal Park Drents-Friese Wold

Dit ruim 6100 hectare grote park bestaat uit bos, heide en stuifzanden. Het gebied ligt op de grens van Zuidwest Drenthe en Zuidoost Friesland. In 2000 werd dit gebied aangewezen als Nationaal Park. Je kunt het gebied verkennen met paard, fiets of te voet. Er grazen schapen en Sayaguesa-runderen om te voorkomen dat de heide dichtgroeit met bos. Kleinere dieren waar je naar op zoek kunt gaan in dit park zijn de kleine watersalamander, wespendief en hazelworm. Voorkomende planten in het gebied zijn de Klokjesgentiaan, lavendelhei, stekende wolfsklauw en zonnedauw.

Nationaal Park Dwingelderveld

Het Dwingelderveld is een circa 4000 hectare groot nat heide- en bosgebied in het zuidwesten van Drenthe. Een van de veel voorkomende verschijnselen in het Dwingelderveld zijn vennen, dit zijn er ruim 40. Veel daarvan zijn zogenaamde pingo ruïnes. Een pingo is een bolvormige heuvel, die is ontstaan in de ijstijd. Hier is door het uitzetten van bevroren of bevriezend grondwater een laag bevroren grond opgetild. Ze zijn te herkennen aan een opvallend ronde vorm.

In dit heidecultuurlandschap komen 4 soorten heide voor, struikheide, dopheide, kraaiheide en lavendelheide. Nog een bijzondere plantensoort in het gebied is de orchidee. Het is de laatste plek in Nederland waar zeldzame veenvlinders, veenbesblauwtje, veenbesparelmoervlinder en veenhooibeestje nog voorkomen.

Nationaal Park Weerribben-Wieden

Dit nationaal park is het grootste laagveengebied in West Europa en is gevormd door mensenhanden. Het gebied ligt in de provincie Overijssel en heeft een grootte van meer dan 10.000 hectare. Het landschap is ontstaan door vervening en rietteelt. Hierdoor zijn verschillende landschapstypen ontwikkeld, meren, sloten, vaarten, rietlanden, hooilanden, weilanden, moerasbossen en trilvenen. In 2002 zijn er otters uitgezet in het gebied, deze kwamen eerder van nature voor. Helaas stierven ze uit in Weerribben Wieden in de jaren 80. De zeldzame vuurvlinder is een andere met uitsterven bedreigde diersoort die nu nog wel voorkomt in dit gebied. Door het waterrijke landschap, zie je er talrijke soorten watervogels. Flora en Fauna die typisch zijn; krabbenscheer, waterlelie, zwarte stern, roerdomp en snoek.

Nationaal Park Zuid Kennemerland

Zuid Kennemerland is een Nationaal Park in het Westen van Nederland, in de provincie Noord Holland. Het gebied ligt aan zee en bestaat voornamelijk uit duinen, daarnaast zijn er nog enkele landgoederen, duinrandbossen en stranden. Het hoogste punt in dit gebied is de Brederodeberg, die 45 meter hoog is. Er leven meer dan 100 vogelsoorten, herten, reeën, konijnen en vlinders. En er grazen paardensoorten, schotse Hooglanders en de enige Nederlandse kudde Wisenten. Dit is een Europese Bizon. Vanwege de kalkrijke en voedselarme bodemsoort groeien er walstro, duinviooltjes, bremraap, maanvaren, ogentroost en rietorchis.

Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug

De Sallandse Heuvelrug is een stuwwal die is ontstaan in de voorlaatste ijstijd. Het huidige landschap van dit Nationaal Park bestaat uit zandverstuivingen, heidelandschap en uitgestrekte naald en loofbossen. Het Park beslaat een gebied van 3500 hectare. Op de Sallandse Heuvelrug vind je de laatste populatie korhoenders. Ook de nachtzwaluw, levendbarende hagedis en zandhagedis hebben er hun leefgebied. Begin 2018 is het gebied korte tijd bezocht door een wolf. De bossen bestaan uit aangeplante grove den, Douglas spar en lariks.

Nationaal Park de Hoge Veluwe

Dit Nationaal Park is een deel van het gebied wat de Veluwe wordt genoemd. Het ligt dichtbij Ede en Arnhem in Gelderland. De Hoge Veluwe is ongeveer 5400 hectare groot. Dit is zo’n 5% van het totale gebied. Het park is het op een na oudste Nationaal Park in Nederland. In dit Nationaal Park vind je loofbossen, naaldbossen, gemengde bossen, droge en natte heidevelden, grasvlakten en stuifzandlandschappen. De Hoge Veluwe kent meer dan 100 bedreigde diersoorten, deze staan op de rode lijst. Dit zijn bijvoorbeeld dieren als de tapuit, de draaihals, de heikikker en een ringslang.

Het Edelhert en de Moeflon zijn grote zoogdieren die in het park leven. Bijzondere planten die je in het gebied kunt vinden zijn de klokjesgentiaan, beenbreek, kraaiheide en lavendelheide.

Bijzonderheden de Hoge Veluwe

Bijzonderheden aan het park zijn het Kruller-Muller museum, waar ruimte is voor architectuur en kunst in het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Een andere bijzonderheid is dat je entree moet betalen als je het park wilt bezoeken. De reden hiervoor is dat het park zich zonder overheidssteun wil kunnen redden.

Nationaal Park Veluwezoom

Nationaal Park Veluwezoom is het oudste Nationaal Park van Nederland. Het ligt dichtbij Arnhem in Gelderland en is ruim 5100 hectare groot. Bos, Heide, Zandverstuivingen en Landgoederen zijn de typen landschappen van het gebied. Op de Veluwezoom vind je veel heuvels, een bekende is het uitzichtpunt de Posbank. Bij helder weer kun je vanaf dit punt tot aan Duitsland kijken. Op de heidevelden groeien struikhei, dophei, gaspeldoorn en brem. In de oude bossen waar veel eiken en berken staan, bestaat de onderbegroeiing onder meer uit adelaarsvarens. Zo vind je in elk landschapstype planten die je er verwacht. In het park leven grote zoogdieren, roofdieren, vogelsoorten en inheemse reptielsoorten.

Bijzonderheden van Veluwezoom

Van de 7 reptielsoorten die in het wild in Nederland voorkomen, kun je er 6 in Nationaal Park Veluwezoom vinden. De Adder, gladde slang, ringslang, hazelworm, zandhagedis en levendbarende hagedis zijn reptielen waar je naar op zoek kunt gaan.

In het park zijn veel wandelroutes, fietsroutes, paardenroutes en een mountainbikeroute.

Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug

De Utrechtse Heuvelrug loopt als een hoge zandrug van de Grebbeberg bij Rhenen tot aan het Gooimeer bij Huizen in de provincie Utrecht. In het gebied vind je een stuwwal, heidevelden, stuifzanden, grasland en uiterwaarden als landschapstypen. Dit gebied heeft op de Veluwe na het grootste bosgebied. Het totale park is ca 10.000 hectare groot. Zoogdieren die in dit gebied leven zijn onder meer de ree, de vos, de das, en de zeldzame boommarter. Tevens broeden er meer dan 100 vogelsoorten. De Berk, beuk en Eik maken momenteel hun opmars terug in het gebied. De manier van natuurbeheer zorgt voor een toename in varens en paddenstoelen in het gebied. In de verschillende landschapstypen kom je onder meer de blauwe bosbes, klaverzuring, slangenlook, bosanemoon, verschillende heide en de klokjesgentiaan tegen.

Nationaal Park de Biesbosch

De Biesbosch is het meest dichtbij waar ik woon, hier heb ik al diverse keren zowel op water als op land mogen vertoeven, een prachtig waterrijk gebied. De Biesbosch is een beschermd natuurgebied en het grootste zoetwatertijdengebied van Europa. Je vindt er veel wilgenvloedbossen en kreken. Het Nationaal Park de Biesbosch ligt in de provincies Noord-Brabant en Zuid Holland. De karakteristieke planten die voorkomen in de Biesbosch zijn brandnetels, kattenstaart, groot heksenkruid, groot en oranje springzaad en harig wilgenroosje. Ook de enorme reuzenbalsemien en de zeldzame driekantige bies en spindotterbloem komen er voor. In de Biesbosch komen verschillende soorten dieren voor, vissen, veel vogels, amfibieën, zoogdieren.

Bijzondere dieren in de Biesbosch

In 2011 werd voor het eerst een jonge zee arend in de Biesbosch gesignaleerd, sinds 2014 broeden er maar liefst 2 paren zee arenden. Een ander bijzonder dier is in 1998 uitgezet in de Biesbosch, namelijk 42 bevers. In de zomer worden er rond de schemer inval bevervaartochten georganiseerd voor het publiek. Ook is de eland een bijzondere grazer die geherintroduceerd is in de Biesbosch.

Nationaal Park Oosterschelde

Oosterschelde is het grootste en natste nationaal park in Nederland. In 2002 kreeg dit ruim 37.000 hectare grote gebied de status van Nationaal Park. De Oosterschelde is oorspronkelijk een riviermonding. Door de aanleg van de Deltawerken veranderde het gebied in een ondiepe zeearm. Nationaal Park Oosterschelde ligt in Zeeland. Het gebied is onder invloed van de getijden, bij eb vallen de slikken en platen droog, waar veel vogels dan hun voedsel vinden. De Oosterschelde heeft unieke flora en fauna. Fauna in de vorm van vele soorten, bekende zijn de zeehonden en bruinvissen. Planten die op schorren, slikken, zeedijken en inlagen groeien worden ‘zoutplanten’ genoemd. Zeekraal, zee aster en lamsoren zijn planten die voorkomen, waarvan sommige gegeten worden als delicatesse.

Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen

Dit gebied is ook een bekend nationaal park, wat dichtbij is voor mij. Het gebied wordt ook wel de Brabantse Sahara genoemd. Je vind er grote zandvlaktes, heide en bossen. Het gebied ligt in Noord Brabant bij Waalwijk, Drunen, Loon op Zand en Biezenmortel. Het gebied is zo’n 3500 hectare groot, waarvan een deel Levend Stuifzand genoemd wordt. Dit betekent dat de wind in het gebied vat op het zand kan krijgen en houden, zodat het zand in beweging en ‘tot leven’ komt. De rijke voorjaarsflora bestaat uit bosanemoon en gele dovenetel. Fauna in de vorm van amfibieën die voorkomen zijn boomkikker, heikikker en kamsalamander.

Nationaal Park De Maasduinen

In Nationaal Park De Maasduinen vind je de langste rivierduinengordel van Nederland. Dit 4500 hectare grote natuurgebied ligt in Limburg, tussen de Maas en de Duitse grens. Water heeft de grootste rol gespeeld bij het ontstaan van De Maasduinen. Het water heeft in de afgelopen (honderd)duizenden jaren zelf zijn weg gevonden, waardoor er verschillende terrassen zijn ontstaan. Door de invloed van de krachtige Westenwind is in vroeger tijden de rivierduinen ontstaan. De landschapstypen die je ziet in De Maasduinen zijn rivierduinen, verwilderde bossen, stukjes heide, akkers, stuifzanden en vennen. Zeldzame dieren die in het Nationaal Park de Maasduinen leven zijn de gladde slang, zandhagedis, kraanvogel, nachtzwaluw, Buizerd, vleermuizen, Bever en Dagvlinders. Qua planten kom je in het gehele gebied de zomereik tegen en de Grove Den, tevens de zeldzame klokjesgentiaan.

Nationaal Park de Zoom-Kalmthoutse Heide

Dit grenspark ligt gedeeltelijk in Noord Brabant en gedeeltelijk in de Belgische provincie Antwerpen. Het grensoverschrijdende park heeft een oppervlakte van 3750 hectare. De landschappen die je er tegen komt zijn bos, heide, stuifduinen en vennen. De dieren die je er kunt vinden zijn specht, bijensoorten, verschillende soorten vogels, hagedis, gladde slang, adder, bunzing en boommarter. Bij de Vennen kom je een groot aantal libellen en waterjuffers tegen, ook diverse soorten amfibieën.

Op vochtige open plaatsen groeit dophei, veenpluis en steenbreek.

Bijzonderheid de Zoom-Kalmthoutse Heide

Het grenspark is een samenwerking tussen de verschillende eigenaren en beheerders in het gebied. Het is op initiatief van de Benelux Economische Unie opgericht als eerste grensoverschrijdende natuurpark.

Nationaal Park de Groote Peel

Nationaal Park de Groote Peel is een hoogveengebied, een vogelrijk natuurgebied van ruim 1400 hectare groot. Het gebied ligt op de grens van Noord Brabant en Limburg. De Groote Peel bestaat uit een landschap van water, heidevelden, zandruggen, berken en open vlaktes. Het gebied trekt honderden vogelsoorten, broedvogels en trekvogels. Het hoogveen is ontstaan door de ontwikkeling van het veenmos. Veenmos is een de laatste jaren weer in opkomst in het gebied. Andere bijzondere soorten zijn lavendelheide, kleine veenbes, struikheide, klokjesgentiaan en grote wolfsklauw. De broedvogels in de Groote Peel zijn dodaars, geoorde fuut en andere soorten moeras- en watervogels. Ook vlinders, libellen, sprinkhanen, reptielen en amfibie-soorten ontbreken niet in dit gebied.

Bijzonderheid de Groote Peel

Het kleinste nationaal park van Nederland is door zijn afmeting niet minder bijzonder. De Groote Peel wordt niet doorsneden door hoogspanningsmasten, autowegen of andere ontsierende infrastructurele werken.

Nationaal Park De Meinweg

Ook dit Nationaal Park is een grenspark, het overschrijd de Duitse grens. Het totale gebied is ongeveer 10.000 hectare groot, waarvan 1800 hectare op Nederlands grondgebied. Het terrassenlandschap, beekdalen, vennen, heidevelden en uitgestrekte bossen zijn de verschillende landschapstypen in dit gebied. Er komen diverse soorten zoogdieren voor, waaronder wilde zwijnen, vossen, bunzings, steenmarters, reeën en hermelijnen. Ook ruim 100 vogels, reptielen, amfibieën, libellen en (nacht)vlinders komen voor. De groene jachtspin is een zeldzame soort die in het gebied leeft.

Nationaal Park Nieuw Land

Dit nieuwste Nationale Park in Nederland ligt bij Almere en Lelystad. Het gebied is nog volop in ontwikkeling en door mensenhanden gemaakt. Het is een gevarieerd, jong, waterrijk landschap. In dit natuurgebied vind je plassen, rietvelden en natte graslanden. Het gebied ligt op de bodem van de voormalige Zuiderzee. Vier grote natuurgebieden vormen de basis van Nationaal Park Nieuw Land, De Lepelaarsplassen, de Oostvaardersplassen, Marker Wadden en het Markermeer. Het gebied is een vogelparadijs met als bijzondere soort de Zeearend. In de moerassen lopen kuddes Heckrunderen en Konikpaarden.

Heel veel prachtige natuur in Nederland, waar we zuinig op moeten zijn. Niet alleen in de Nationaal Parken, maar ook in de rest van Nederland. Grote gebieden, kleine gebieden, allemaal even waardevol. Ik raad je aan om de natuur te gaan ontdekken, laat je verwonderen en verbazen over al het moois wat de natuur te bieden heeft. En vooral: ‘Ben er zuinig op’!