Het weer voorspellen op de lange termijn

Tegenwoordig vertrouwen we op computers en smartphones wat betreft de weersvoorspelling op de lange termijn en de korte termijn. Sites in overvloed, die je graag berichten over de verwachtingen. Decennia geleden was deze luxe er niet en keek je naar de natuur om je heen om het te verwachtte weer te voorspellen. Hieronder verschillende manieren om zonder digitale hulpmiddelen te weten wat voor weer je kunt verwachten.

Hoe voorspellen planten het weer?

Planten kunnen het weer voorspellen op lange termijn en de korte termijn.

• Kegels van dennen en sparren sluiten zich bij naderend slecht weer. Je kunt dit thuis eens uitproberen. Bij droog weer zullen de dennen- of sparappels hun schubben open gaan. Is er regen op komst, dan zullen de schubben zich sluiten.
• De bloemen van de Haagwinde sluiten zich als er slecht weer op komst is, namelijk onweer en regen. Dit doen trouwens ook andere soorten winden. Winden zijn planten die zich zoals het woord al zegt om andere planten heen winden.
• Ook het satijnbloem (Osteospermum pluvialis) en het slaapmutsje (Eschscholzia californica) kennen het verschijnsel hun bloemen te sluiten wanneer er regen op komst is.
• Andere regenvoorspellers zijn de paardenbloem (Taraxacum officinale), vogelmuur (Stellaria media), wegdistel (Onopordum acanthium), gewoon guichelhuil (Anagallis arvensis) en akkerkool (Lapsana communis)
• Als de bovenkant van een naaldboom er donker glanzend uitziet, is de kans op regen groot.

Zo zijn er ook planten die sterk op atmosferische en lichtveranderingen reageren. Denk hierbij aan de Zonnebloem die met de zon meedraait. ’s Morgens zijn alle bloemkoppen van de Zonnebloem gericht naar het oosten en ’s middags zijn ze gedraaid naar het westen. De bloemen van de waterlelie gaan ’s morgens alleen open bij voldoende zonlicht, zo niet dan blijven ze de gehele dag gesloten. Wanneer ze open zijn gegaan, zullen ze zich ’s avonds weer sluiten. Teunisbloemen gaan juist open als het schemerig wordt in de avond, omdat deze bestoven worden door nachtvlinders. In de ochtend gaan ze weer dicht.

Madeliefjes doen ook iets bijzonders. Als de luchtdruk daalt pompen ze het vocht in de buitenste bloemblaadjes, hierdoor zetten de bloemblaadjes uit en zal de bloem zich sluiten. Een dalende luchtdruk betekent bijna altijd slecht weer. Als het weer mooier wordt zetten de binnenste bloemblaadjes uit en gaan de bloemen weer open.

Hoe voorspellen dieren het weer op de lange en korte termijn?

Aan het gedrag van dieren kun je veel aflezen als je wilt weten wat voor weer het wordt.

Als wilde eenden wegtrekken, dan weet je dat de winter nadert. Zodra de koekoek gehoord wordt rond maart, dan weet je dat de ergste kou voorbij is. Dit zegt wat over de weersvoorspelling op de lange termijn.

Spinnen kunnen het weer goed aanvoelen. Als ze een gat maken in hun web, doen ze dat om het in de toekomstige wind te redden. Ze maken het oppervlakte van hun web kleiner en hopen dat het zo heel blijft. Een spin die ochtenddauw van zijn web schudt, verwacht een mooie dag. Een test die je zelf kunt doen om het weer te voorspellen met behulp van een spin, is een draad in van een web breken. Bij goede verwachting gaat de spin zijn web repareren, anders niet.

Veel dieren hebben veel scherpere zintuigen dan mensen. Daarom reageren ze bijvoorbeeld op geluiden die wij niet kunnen waarnemen. Hierdoor kunnen dieren naderend onweer bijvoorbeeld horen. Behalve geluid zijn sommige dieren ook in staat om de druk van de omgeving aan te voelen. Als de luchtdruk sterk verandert, zoeken dieren een veilig onderkomen. Dat doen ze omdat een grote daling van de luchtdruk een voorbode is van naderend onweer.

De lijst met dieren die een indicatie kunnen geven van slecht weer is lang. Ik noem er een aantal.

• Kikkers kwaken langer en harder wanneer er een storm op komst is.
• Vogels, zwaluwen vliegen laag bij de grond als er slecht weer aankomt. Dit komt doordat de insecten lager gaan vliegen, hierdoor vliegen de vogels ook lager om hun voedsel te vangen.
• De vissen gebruiken deze insecten ook als voedsel. Om ze te kunnen vangen springen ze boven het water uit.
• Volgens boeren worden koeien rusteloos en gaan op zoek naar een schuilplek bij de komst van een korte bui. Als de koeien en het pluimvee niet gaan schuilen, dan is de kans groot dat het langdurig gaat regenen.

• Bijen en vlinders lijken te verdwijnen bij de bloemen, ze zoeken een plek om te schuilen tegen de komende regen.
• Steekvliegen worden agressief wanneer er slecht weer op komst is.
• Ook spinnen zoeken een schuilplaats. Ze kruipen uit hun web en zoeken beschutting onder bladeren.
• Mieren zoeken hun nesten op. Je ziet ze niet meer rondlopen.
• Schapen laten duidelijk zien dat ze het weer slecht aan komt. Bij een komende storm gaat de kudde dicht tegen elkaar staan om elkaar warm te houden.
• Honden zijn rusteloos bij komend hondenweer.
• Steenbokken zoeken lagergelegen gebied op voor het weer omslaat.

Ook als er goed weer in aantocht is, kun je dit zien aan het gedrag van dieren.

• De meest bekende is dat de zwaluwen of leeuweriken hoog gaan vliegen, dan wordt het lekker warm.
• Spinnen zitten rustig in hun web. Ze zullen ook eerder een nieuw web maken.
• Dansen de muggen in de avondzon, dan wordt het mooi weer.
• Als de bijen ver van hun bijenkorf vliegen, dan blijft het mooi weer. Tegengesteld is het ook zo, als ze naar de korf terugkeren, zal de kans op regen groot zijn.

• Lieveheersbeestjes zwermen rond als het weer warm is en verdwijnen als het koud zal worden.

• Honden zijn rusteloos bij komend hondenweer.
• Steenbokken zoeken lagergelegen gebied op voor het weer omslaat.

Wat zijn nog meer weersvoorspellers?

Andere voorspellers naast de flora en fauna zijn te vinden door te kijken naar de omgeving. Bijvoorbeeld de vorm van de bewolking. Aan de stand van de regenboog en de kleur rood in de lucht kun je ook informatie afleiden. De stand van de maan, windrichting en zelfs de geur van de lucht zijn aanwijzingen om te kunnen voorspellen wat voor weer het wordt.

Weer voorspellen door te kijken naar de bewolking

Bij volledige bewolking in de winternacht, wordt er warmer weer verwacht. Stapelwolken zorgen voor regen later op de dag. Als de verschillende wolkenlagen verschillende kanten op gaan dan is er slecht weer op komst, waarschijnlijk hagel.

Weersvoorspelling aan de stand van de regenboog

Als de regenboog in het westen staat, betekent dat dat er vocht onderweg is, dus meer regen verwacht wordt. Staat de regenboog in het oosten, dan trekt de regen weg en wordt er zonniger weer verwacht.

Wat betekent rood in de lucht voor de voorspelling?

Als je de rode lucht in de avond ziet, tijdens de zonsondergang, dan is er een hoge luchtdruk met droge lucht aanwezig. Dit wil zeggen dat er droog weer aankomt. Als de rode lucht zichtbaar is in de ochtend, dan is de droge lucht al gepasseerd en komt er een lage drukgebied aan, dat vocht met zich meebrengt.

Wat zegt de kleur en helderheid van de maan over het weer?

Is de maan roodachtig of bleek, dan zit er stof in de lucht en komt er droge lucht aan. Maar als de maan helder en scherp is, kun je een lage drukgebied verwachten en dus regen. Wanneer er een kring zichtbaar is om de maan, dan zal er waarschijnlijk binnen 3 dagen regen gaan vallen.

Windrichting en weersvoorspelling

Oostelijke wind wijst op grote luchtdrukverschillen, hierdoor wordt stormachtig weer verwacht. Westelijke wind wijst op het tegenovergestelde, rustig weer.

Wat zegt de geur van de lucht over het weer?

Doordat planten bij een lage luchtdruk hun afval uitstoten, ruik je een geur die naar compost ruikt. Dit voorspelt dat er regen op komst is. Ook moerassen stoten voor een storm gassen uit door de lage luchtdruk. Dit is te merken aan de onprettige geur. Geuren zijn sterker in vochtige lucht en worden over het algemeen geassocieerd met regenachtig weer. Dit ruik je ook aan de bloemen.

Wil je de voorspellingen van de natuur checken, dan kun je een weerstation of een draadloos weerstation  aanschaffen.