Een gezonde bodem is de basis voor het goed groeien en bloeien van de planten in je tuin. Een slechte bodem kun je verbeteren door het toevoegen van compost aan de grond. Compost bevat veel goede voedingsstoffen. Het bestaat uit verteerd afval.
Wat is compost
De definitie van compost volgens Wikipedia is ‘een donkerbruin tot zwart, kruimelig product dat bestaat uit plantaardige resten zoals selectief ingezamelde groenten, fruitschillen, grasmaaisel, bladeren en snoeihout die door micro-organismen bijna tot humus zijn afgebroken’ . In feite is het dus een hoop organisch afval, wat verteerd is. Tijdens het verteren breken micro organismen, zoals bacteriën, schimmels en kleine beestjes het afval af en zetten dit om naar een voedzame bron voor planten.
Compost kun je op 3 manieren verkrijgen, je kunt het zelf maken. Je kunt het kopen bij een groot composteerbedrijf. Of je kunt zakken compost kopen bij het tuincentrum.
Zelf compost maken
Breng in een ruimte die je niet gebruikt een afscheiding aan met bijvoorbeeld 4 planken. Onderin de bak leg je een laag van circa 15 centimeter luchtig bruin materiaal, zoals stro en bladeren. Je kunt indien gewenst ook de composthoop ook op tegels aanbrengen, zodat je weet wat de bodem is. Vul vervolgens je composthoop met het afval wat je uit je huis en tuin haalt. Indien het lukt probeer dan je afval te verdelen, zodat er een variatie aan afval per laag is. Zorg ervoor dat er niet teveel vocht in je composthoop komt. Het moet vochtig zijn, maar je moet het niet kunnen ‘uitknijpen’. Eens in de week zorg je ervoor dat er lucht bij de compost kan, dit kun je doen door met een stok in de composthoop gaten te prikken. Eens in de zes weken, kun je de hoop in zijn geheel omspitten. Hoe vaker je het omspit, hoe sneller je compost hebt.
Tips
- De beste standplaats voor je compostbak is een plek in de half schaduw, met enkele uren zon per dag
- Voeg liefst elke dag wat groenafval toe aan je composthoop
- Zorg dat er niet te grote delen op je composthoop komen, breek takken bijvoorbeeld in kleinere stukken
- Gekookte etensresten, as, aarde, niet biologische aardappelschillen en citrusschillen horen niet op je composthoop
- Meng je compost af en toe, hoe beter je mengt, hoe beter het proces werkt
- Houd vocht en warmte vast door de composthoop af te dekken, maak de composthoop beschut, maar niet luchtdicht
Compost, wat wel en wat niet?
Niet alles wat in de GFT bak kan, mag ook op de composthoop. Dit komt doordat de omstandigheden in je eigen composthoop net wat anders zijn dan die waar de gemeente gebruik van maakt om het gft afval te composteren.
Wat kun je wel op je composthoop gooien
- Biologische aardappelschillen
- Bagger uit je tuinvijver
- Bladeren
- Biologische citrusschillen
- Afval van coniferen en dennen
- Doppen van pinda’s en noten
- Eierschalen
- Fijngeknipt hout en takken
- Grasmaaisel
- Houtas
- Rauw groente-afval
- Koffiefilters met inhoud
- Mest van kleine huisdieren die plantaardig eten
- Noten en pitten
- Onkruid
- Plantenpotten van organisch materiaal
- Stro
- Theebladeren
- Verlepte bloemen en (afval van) kamerplanten
- Zaagsel
Wat mag je niet op de composthoop gooien
- Bagger uit de goot of sloot
- Botjes
- Brood
- Gekookte etensresten
- Houtskool
- Kaaskorsten (plastic laagje)
- Kattenbakkorrels
- Koppie of thee pads/ zakjes
- Papier
- Peuken en sigaretten
- Inhoud van de stofzuigerzak
- Vet
- Visgraten
- Wol/watten/stof
- Planten waar een ziekte in zit
Daarnaast kun je mest, gips en/of kalk op de composthoop aanbrengen om het composteren te versnellen. Hier komen we zo nog even op terug.
Compost maken op het balkon
Indien je niet beschikt over een tuin, maar toch je eigen potplanten wilt voorzien van je zelfgemaakte compost kun je gebruik maken van een composteertrommel of de wormenbak. Dit zijn kleine formaten die het gft afval kunnen omzetten in compost. De bakken of vaten zijn aan de onderzijde geperforeerd, waardoor er goede beluchting bij het afval komt. Ze zijn verkrijgbaar in allerlei maten en vormen in het tuincentrum of via internet.
De wormenbakken bestaan uit een aantal lagen in een afgesloten bak. In de bovenste laag stop je speciale compostwormen. Als een laag vol is, zet je er een nieuwe laag bovenop. Elk laagje sluit je af met een gescheurd karton. De wormen vinden zelf hun weg naar boven. Wanneer de bovenste laag vol is, dan leeg je de onderste bij je planten en zet je deze weer bovenop. Zo blijft de toren continue in beweging.
Compostbak
Compostbakken zijn makkelijk zelf te maken, maar aankopen is nog makkelijker. Er is keuze in verschillende maten of verschillende materialen. Je kunt een compostemmer kopen van 5 liter tot aan bakken van 150 tot wel 1200 liter. Voor elke maat tuin is er dus wel een geschikte maat te krijgen. Qua materiaal is er keuze in hout, kunststof, verzinkte roosters of gegalvaniseerde emmers.
Compostversneller
Compostversnellers zijn middelen die actieve micro organismen bevatten die het composteringsproces sneller doen verlopen. Naast actieve bacterien bevat het voedingselementen die de compostering ondersteunen en versnellen. Het is eenvoudig uit te strooien als een laagje over je compost. In de herfst kun je het ook direct op je mulchlaag in de tuin aanbrengen en zal het ook hier het composteringsproces versnellen.
Compost gebruiken
Door compost in uw tuin aan te brengen meng je organische stoffen door de aarde. Hierdoor verbetert de waterhuishouding. Dat betekent dat de bodem meer vocht vasthoudt in droge perioden en dat het water beter wordt afgevoerd in regenachtige perioden. In deze omstandigheid kunnen planten beter de voedingsstoffen opnemen. Met het aanbrengen van compost brengt u tevens meer voedingsstoffen aan. De compost breng je vooral oppervlakkig aan. Dit is de beste manier om je bodemleven en de bodemvruchtbaarheid te bevorderen.
Gratis compost
In veel gemeenten kun je in een bepaalde periode van het jaar gratis af te halen compost. Meestal is dit enkele dagen in het najaar. Bezoek de website van je gemeente om na te gaan of je in jouw gemeente ook gratis compost op kunt halen.
